Chỉ định chủ đầu tư Dự án Khu đô thị Hà Nội Westgate có đúng luật?

(Xây dựng) – Khu đô thị Hà Nội Westgate được chỉ định chủ đầu tư trong khi Luật Đất đai quy định cần phải đấu giá, đấu thầu. Tiến độ thi công và hoàn thành xây dựng chậm nhất là quý IV/2023, song đến nay dự án vẫn chưa giải phóng mặt bằng xong, ì ạch thi công, hiện trạng vẫn chỉ là bãi đất trống, cỏ mọc hoang hoá sau 15 năm giao đất.

Sau 15 năm giao đất, dự án vẫn chỉ là bãi đất trống, chỉ có một vài máy móc thi công ì ạch.

Chậm do chờ thị trường phát triển

Ngày 15/7/2008, UBND tỉnh Hà Tây (nay là Thành phố Hà Nội) có Quyết định số 2431/QĐ-UBND về việc giao chính thức 444.036m2 (trong tổng số 578.993m2 đã được UBND tỉnh tạm giao tại Quyết định số 294/QĐ-UBND ngày 04/2/2008) đất thuộc địa bàn thị trấn Quốc Oai và xã Ngọc Mỹ, huyện Quốc Oai cho Công ty Cổ phần Tài chính và Phát triển doanh nghiệp để thực hiện đầu tư dự án Khu đô thị và dịch vụ phía Tây Quốc Oai (tên thương mại là Khu đô thị Hà Nội Westgate).

Ngày 31/10/2013, UBND Thành phố Hà Nội cấp Giấy Chứng nhận Đầu tư số 011022002140 cho Công ty Cổ phần Tài chính và Phát triển doanh nghiệp và đơn vị Keppel Land Investment (Ha Noi) PTE LTD. Thành lập liên doanh với doanh nghiệp mới là Công ty TNHH Liên doanh Ha Noi Westgate để đầu tư dự án này với số vốn gần 3.000 tỷ đồng.

Tại mục 6 của Giấy Chứng nhận Đầu tư có quy định: “Hoàn thành việc xây dựng các công trình của dự án trong vòng 05 năm kể từ ngày cấp Giấy chứng nhận Đầu tư”; Tại mục 8.16 có nội dung: “Trong trường hợp doanh nghiệp không thực hiện theo đúng tiến độ quy định tại Giấy Chứng nhận Đầu tư này và pháp luật Việt Nam mà không có lý do chính đáng thì sẽ bị thu hồi Giấy Chứng nhận Đầu tư; với những diện tích đất đã bàn giao trên thực địa mà không được sử dụng trong thời hạn 12 tháng liền hoặc tiến độ sử dụng chậm hơn 24 tháng so với tiến độ đã cam kết sẽ bị thu hồi theo quy định của pháp luật về đất đai”.

Quy định tại Giấy Chứng nhận Đầu tư là như vậy, nhưng đến nay dự án không những không bị thu hồi mà còn liên tục được UBND Thành phố Hà Nội điều chỉnh quy hoạch chi tiết 1/500, điều chỉnh chủ trương đầu tư, kéo dài tiến độ thi công và hoàn thành xây dựng đến quý IV/2023, cụ thể bởi các quyết định: Quyết định số 5807/QĐ-UBND ngày 22/8/2017 về việc phê duyệt điều chỉnh quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 trong đó diện tích khu đất lập điều chỉnh quy hoạch 56,7929ha (có 444.036m2 đã giao chính thức để thực hiện dự án), quy mô dân số dự kiến khoảng 868 người; Quyết định số 841/QĐ-UBND điều chỉnh Chủ trương đầu tư ngày 19/2/2019.

Theo Kết luận Thanh tra số 1047/KL-STNMT-TTr ngày 08/5/2019, về việc chấp hành pháp luật về đất đai đối với Công ty Cổ phần tài chính và phát triển doanh nghiệp kết luận việc chậm tiến độ có cả nguyên nhân chủ quan và khách quan. Theo đó: “Đến thời điểm thanh tra, dự án chậm triển khai so với quy định tại Giấy phép Đầu tư đã được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền cấp. Việc chậm triển khai thực hiện dự án có nguyên nhân khách quan do phải điều chỉnh lại quy hoạch phù hợp phù hợp với quy hoạch chung thị trấn sinh thái Quốc Oai tỷ lệ 1/5000. Chủ đầu tư chưa tích cực triển khai dự án do có những vướng mắc trong thực hiện bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng, còn chờ thị trường phát triển, việc điều chỉnh giảm quy mô xây dựng của dự án so với trước đây tác động đến nhà đầu tư”.

Đối với 1 số dự án phục vụ giải phóng mặt bằng như “Xây dựng công trình hoàn trả đường dây 22KV và 35KV để giải phóng mặt bằng” có thời thực hiện dự án năm 2019-2021 nhưng đến nay chưa thực hiện (theo ông xác nhận của ông Trần Quang Chung, đại diện chủ đầu tư).

Làm việc với ông Trần Quang Chung – Trưởng phòng Đầu tư Công ty TNHH Liên doanh Ha Noi Westgate: “Chúng tôi được biết lý do dự án không bị thu hồi là do đã được tỉnh Hà Tây giao đất chính thức 1 phần lớn năm 2008. Tiến độ dự án liên tục bị chậm, kéo dài là do sau khi tỉnh Hà Tây sáp nhập vào Hà Nội nên mất khoảng thời gian dài Hà Nội điều chỉnh lại quy quy hoạch phân khu, việc này ảnh hưởng tới tiến độ của dự án. Dự án mới chỉ giải phóng mặt bằng được khoảng 95% nên chưa thể triển khai đầu tư, xây dựng như tiến độ được duyệt.

Mặt khác, do trước đây tỉnh Hà Tây (cũ) giao đất, nay sáp nhập tỉnh Hà Tây về Hà Nội nên phải chờ Hà Nội ra quyết định giao đất lại mới có thể thực hiện đầu tư, xây dựng được. Dự án bị chậm tiến độ, nhiều khả năng không thể hoàn thành xây dựng, đưa dự án vào sử dụng theo kế hoạch quý IV/2023, tới đây có thể tiếp tục đề nghị điều chỉnh kéo dài thời hạn”.

Khảo sát thực tế, tại dự án vẫn chỉ là bãi đất trống, cỏ cây um tùm, trong dự án có tập kết đất để san nền và chỉ có 1 vài máy móc hoạt động cầm chừng.

Vì sao dự án này chậm tiến độ so với thời hạn trong Giấy Chứng nhận Đầu tư, nhưng vẫn được Hà Nội điều chỉnh chủ trương đầu tư vào năm 2019 kéo dài thời hạn hoàn thành đến quý IV/2023? Dự án này đứng trước nguy cơ tiếp tục chậm tiến độ vì hiện nay dự án chưa giải phóng mặt bằng xong, chưa san lấp xong, chưa xây dựng cơ sở hạ tầng trong khi thời hạn chỉ còn khoảng 7 tháng nữa. Liệu UBND Thành phố Hà Nội có thu hồi hay tiếp tục gia hạn thời gian hoàn thành?

Phía trước công trình lầy lội khi trời mưa, bụi bẩn khi trời nắng.

Chỉ định chủ đầu tư có đúng luật?

Ngày 3/7/2008, UBND tỉnh Hà Tây có Quyết định số 2006/QĐ-UBND giao Công ty Cổ phần Tài chính và Phát triển doanh nghiệp làm (chỉ định) chủ đầu tư dự án này.

Nghiên cứu hồ sơ dự án này do đại diện chủ đầu tư cung cấp, chúng tôi không thấy có bất kỳ văn bản nào liên quan đến thủ tục đấu thầu, đấu giá quyền sử dụng đất, việc chỉ định chủ đầu tư dự án này liệu có đúng với quy định của pháp luật hay không cần được các cơ quan chức năng kiểm tra làm rõ.

Theo quy định tại Khoản 1, Điều 58 Luật Đất đai 2003 quy định về đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất: “Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất theo hình thức đấu giá quyền sử dụng đất hoặc đấu thầu dự án có sử dụng đất trong các trường hợp sau đây: a) Đầu tư xây dựng nhà ở để bán hoặc cho thuê; b) Đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng để chuyển nhượng hoặc cho thuê; c) Sử dụng quỹ đất để tạo vốn cho đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng; d) Sử dụng đất làm mặt bằng xây dựng cơ sở sản xuất, kinh doanh; đ) Cho thuê đất thuộc quỹ đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích công ích để sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, nuôi trồng thủy sản, làm muối; e) Các trường hợp khác do Chính phủ quy định”.

Theo các quyết định chỉ định chủ đầu tư, điều chỉnh chủ trương đầu tư, quyết định phê duyệt Đồ án quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500… đều lấy tên dự án là “Khu đô thị và dịch vụ phía Tây Quốc Oai”.

Tại Giấy Chứng nhận Đầu tư cấp cho dự án và Quyết định điều chỉnh chủ trương đầu tư đều quy định mục tiêu dự án là “…Kinh doanh nhà ở và các công trình xây dựng khác trong Khu đô thị, bao gồm cả việc cho thuê và bán cho các đối tượng được pháp luật Việt Nam cho phép…”.

Tại Quyết định số 5807/QĐ-UBND ngày 22/8/2017 về việc phê duyệt điều chỉnh quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 có nội dung quy hoạch tổng mặt bằng sử dụng đất: Đất thương mại dịch vụ có diện tích 155.392m2; đất trường trung học phổ thông diện tích 18.387m2; đất công cộng đơn vị ở 2.874m2; đất ở biệt thự 48.922m2; đất ở liền kề 6.182m2…

Đối chiếu mục tiêu của dự án với quy định tại khoản 1, Điều 58 Luật Đất đai 2003 thấy rằng dự án làm nhà ở để bán, cho thuê thì cần đấu giá hoặc đấu thầu để lựa chọn nhà đầu tư mới phù hợp với quy định pháp luật. Việc chỉ định chủ đầu tư dự án này cần phải được cơ quan chức năng xem xét lại, trả lời công luận một cách tường minh.

Từ những căn cứ trên, chúng tôi cho rằng, việc chậm tiến độ, chậm đưa đất vào sử dụng và việc chỉ định chủ đầu tư đối với dự án này cần được cơ quan chức năng của Thành phố Hà Nội xem xét, nghiên cứu xem có đúng quy định của pháp luật không. Có nên tiếp tục điều chỉnh lùi tiến độ của dự án không nếu tới đây dự án không “về đích” đúng hạn. Có cần xem xét trách nhiệm của chủ đầu tư, các cơ quan liên quan không.