Nỗ lực tìm giải pháp xử lý chất thải mỏ quặng độc hại của Bắc Macedonia

Báo cáo của Chương trình Phát triển quốc gia Mỹ công bố năm 2007 cho thấy 1 triệu tấn chất thải vật liệu đã được tập kết tại các bãi chôn lấp rác ở làng Lojane hoặc khu vực lân cận.

Hàng tấn chất thải độc hại, trong đó có asen (thạch tín), từ một mỏ quặng đóng cửa năm 1979 đến nay tại làng Lojane ở Bắc Macedonia, vẫn chưa được xử lý và hiện nằm tại một bãi chôn rác gần trường học nơi 400 trẻ em học và vui chơi mỗi ngày. Rác thải bốc mùi hôi thối, không chỉ gây ô nhiễm không khí mà còn gây ô nhiễm đất và nguồn nước ngầm ở khu vực.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cảnh báo asen là một trong số 10 hóa chất gây lo ngại lớn cho sức khỏe cộng đồng. Sử dụng nước uống và thực phẩm nhiễm asen về lâu dài có thể gây ra bệnh ung thư.

Báo cáo của Chương trình Phát triển quốc gia Mỹ công bố năm 2007 cho thấy 1 triệu tấn chất thải vật liệu đã được tập kết tại các bãi chôn lấp rác ở làng Lojane hoặc khu vực lân cận, trong đó có một lượng lớn asen, antimon và nhiều chất độc hại khác.

Đáng chú ý, khoảng 5.000 tấn chất thải chỉ nằm cách tuyến đường sắt quốc tế đi từ Hy Lạp qua Bắc Macedonia và vào phần còn lại của châu Âu.

Chính phủ Bắc Macedonia đã xác định được 16 địa điểm chứa chất thải công nghiệp độc hại trên cả nước. Nước này khẳng định đang làm những gì có thể để xử lý lượng chất thải trên, trong đó có kế hoạch bán chất thải và phong tỏa, rào lại khu vực này.

Bà Lendita Dika, quan chức tại Văn phòng Quản lý rủi ro ô nhiễm từ hoạt động công nghiệp, cho biết nước này sẽ tổ chức đấu thầu cung cấp chất thải asen. Theo WHO, asen có thể được dùng làm chất hợp kim và sử dụng trong sản xuất thủy tinh, bột màu, dệt may, chất kết dính và thuốc trừ sâu.

Trong khi đó, chính phủ cũng có kế hoạch cho rào lại khu vực chứa chất thải chưa xử lý để ngăn không cho người dân và học sinh vào bên trong khu vực.

Hiện chưa có dữ liệu đáng tin cậy về ảnh hưởng của asen đối với sức khỏe con người. Tuy nhiên, báo cáo của Chương trình Phát triển quốc gia Mỹ cho thấy nồng độ asen trong đất và nước cao hơn tới 50 lần so với tiêu chuẩn quốc tế.

Giáo sư Trajce Stafilov, Khoa Khoa học Tự nhiên tại Đại học Ss Cyril và Methodius, cho rằng chính phủ cần thực hiện các biện pháp như hướng dẫn người dân không sử dụng nước từ giếng để uống. Hiện phần lớn người dân trong làng sử dụng nước giếng để uống, chăn nuôi gia súc và trồng trọt.

Hải Đăng (T/h)