Khiêm nhường như những đóa hoa

(Xây dựng) – Vào một ngày cuối năm 1997, ông Vũ Hải – Vụ trưởng Vụ Tổ chức cán bộ Bộ Xây dựng giới thiệu cho tôi gặp ông Kim Quốc Hoa khi đó vừa nhận quyết định về làm Tổng Biên tập Báo Xây dựng chuẩn bị nhân sự để ra số báo đầu tiên. Cầm tập hồ sơ lướt qua tấm bằng Đại học tốt nghiệp chuyên ngành Báo chí và biết tôi là một trong số ít sinh viên được kết nạp Đảng trên giảng đường Đại học, Tổng Biên tập Kim Quốc Hoa có một thoáng hài lòng. Tôi và Báo Xây dựng đã khởi nghiệp cùng nhau như thế đó!

Hoạt động bình báo trong buổi giao ban đầu tuần của phòng.

Một điều vô cùng thuận lợi là không hẹn mà gặp, Khoa Báo chí khóa 11 có tới 03 phóng viên cùng đầu quân về với báo là Nguyên Hương, Bùi Thanh Nhàn và tôi. Khi đó, cả cơ quan đều bỡ ngỡ và mới mẻ như nhau. Những chiếc ghế mây nhặt nhạnh từ hành lang nơi các Cục, Vụ dư thừa để ra ngoài, chiếc két sắt nặng nề cũ gỉ, chiếc sôfa lót nỉ màu nâu đã sờn… cũng trở nên “mới mẻ”. Và chúng tôi hào hứng bắt tay vào việc, không đòi hỏi, không lời hứa hẹn.

Mỗi 1 ngày đến cơ quan chúng tôi lại được chào mừng những người mới đến: Lần lượt có Vũ Thanh Tâm, Lê Mỹ Phượng, Lý Ngọc Thanh… Và điều thú vị là Trưởng phòng Phóng viên đầu tiên – anh Trần Quốc Khải là người “dời đô” từ Bắc Giang về Báo Xây dựng sau lũ chúng tôi. Sự chín chắn trưởng thành, anh nhanh chóng trở thành người anh cả của lũ phóng viên trẻ măng chúng tôi.

Phóng viên khảo sát đời sống người dân tại khu vực sạt lở ở xã Lếch Mông, huyện Sa Pa, tỉnh Lào Cai năm 2008.

Nếu sự đổi thay của Báo Xây dựng như dòng chảy thì Phòng Phóng viên chúng tôi như một bến đậu an lành trên dòng sông ấy. Từ Phòng này, nhiều lớp cán bộ đã trưởng thành, ra đi đã và đang giữ các vị trí khác nhau trong các cơ quan báo chí: Tổng Biên tập báo Tài nguyên Môi trường Hoàng Mạnh Hà – nguyên Trưởng Phòng Biên tập phóng viên; Phó Giám đốc trung tâm Thông tin bộ Xây dựng Đỗ Hữu Lực – nguyên phụ trách Phòng; Phó Tổng thư ký chuyên trang Pháp luật Plus (Báo Pháp luật Việt Nam) Vũ Quang; Trưởng phòng Truyền thông Bộ Xây dựng Nguyên Hương; Phóng viên Bùi Thanh Nhàn – Đài TH Hà Nội; Phó Ban Điện tử Báo Tài nguyên môi trường Nguyễn Việt Hùng; Trưởng đại diện Tạp chí Xây dựng tại phía Nam Trung Kiên; Phóng viên chuyên trách Văn phòng Chủ tịch nước Hà Thị Vân Anh, Phóng viên Tạp chí Xây dựng Cao Thị Thanh Nga… đều là các phóng viên gạo cội của báo.

Thời cao điểm Phòng Phóng viên có tới hơn 20 cán bộ phóng viên. Phòng luôn là chủ lực tin bài của Báo với thế mạnh bám sát hoạt động của lãnh đạo Bộ và các Cục, Vụ; Triển khai tổng lực tuyên truyền các sự kiện lớn của Bộ; Là cầu nối giữa chủ trương chính sách của Bộ với phản ánh thực tiễn từ các địa phương. Có những đề tài bản thân chúng tôi cũng có “xung đột nội bộ” khi chính sách quan điểm của Bộ vấp phải sự bất cập khi triển khai ở địa phương gây những phản biện, kiến nghị trái chiều như: Khi tuyên truyền Thông tư 01/2015/TT – BXD về hướng dẫn xác định đơn giá nhân công trong quản lý chi phí đầu tư xây dựng. Khi ấy dù 02 nhóm phóng viên đứng ở 02 quan điểm khác nhau nhưng chúng tôi phối hợp trên tinh thần khách quan, tôn trọng lẫn nhau.

PV Nguyễn Vân Anh (trái) và PV Vũ Tâm (phải) tác nghiệp tại Diễn đàn quốc tế về đô thị cấp cao.

Là phòng chuyên môn thực hiện tin bài thời sự, chính trị đòi hỏi phóng viên luôn trong tư thế sẵn sàng nhận nhiệm vụ là lên đường. Những chuyến đi công tác theo chân lãnh đạo Bộ lại là những chuyến đi vất vả nhất vì từng giờ từng phút đã được sắp xếp dày đặc lịch làm việc. Trên đường đi đã phải tìm cách nắm sẵn lịch trình, lên khung tin bài, xin tài liệu họp… Cuộc họp kết thúc là lúc những thông tin đầu tiên đã được đăng trên Báo điện tử Xây dựng. Và khi Đoàn công tác ngồi vào bàn ăn trưa cũng là lúc phóng viên cặm cụi gõ tin bài hoàn thiện nội dung.

Nếu có điều gì để tự hào nhất về Phòng Phóng viên thì đó chính là văn hóa đoàn kết, gắn bó nghĩa tình. Từ nơi này đã diễn ra bao cuộc chia tay mà người đi thì bịn rịn lưu luyến, người ở thì tiếc nhớ rưng rưng để mỗi khi có dịp trở về ai cũng muốn chạy ào lên căn phòng thân quen, nở nụ cười chào nhau thân ái.

Phó Trưởng phòng Vũ Thị Thanh Tâm tác nghiệp trên mái nhà Quốc hội 2013.

Lãnh đạo phòng là 02 phụ nữ, tôi và Phó Trưởng phòng Vũ Thanh Tâm đều là thế hệ phóng viên đặt viên gạch đầu tiên của báo. Vũ Thanh Tâm hay đùa tôi: “Thôi thì cậu vào vai hiền, tớ đành nhận vai ác vậy!”. Ấy là khi chúng tôi găng nhau từng cái tin, từng bài báo, từng sản phẩm của phóng viên; Khi có những va chạm không tránh khỏi khi phụ nữ chiếm số đông. Có những cuộc họp kiểm điểm bình xét nhau thẳng thắn và quyết liệt, những giọt nước mắt rơi… Nhưng tôi quán triệt một quan điểm rất rõ ràng: “Mâu thuẫn, bất hòa ở đâu giải quyết ở đó! Trong phòng trước tất cả mọi người thoải mái bày tỏ quan điểm, mắng nhau, phản đối lịch liệt trên tinh thần tôn trọng lẫn nhau; Tuyệt đối không được đem chuyện trong phòng ra ngoài nói khi nội bộ phòng chưa được biết. Ai vi phạm quy tắc đó, là tự tách mình ra khỏi phòng”.

Phóng viên Hữu Mạnh trên đỉnh Mã Pí Lèng.

Có những khi không khí cả phòng trầm xuống vì một cá nhân rơi vào giai đoạn khủng hoảng, dao động, sa sút tinh thần… Chị em chúng tôi lại động viên, nhẹ nhàng tháo gỡ, nâng đỡ nhau vượt qua; Sau những lần cơ cấu lại bộ máy, Phòng Phóng viên hiện tại có 08 con người là những phiên bản đầy màu sắc: Một Dương Thị Hồng Diên hòa nhã, đầy năng lượng và có khả năng truyền cảm hứng động viên chia sẻ kịp thời; một Vũ Thanh Tâm nghiêm nghị khắt khe nhưng tốt bụng và đầy trách nhiệm. 25 năm gắn bó với Báo Xây dựng và ngay cả khi đã ngồi vào vị trí quản lý cấp phòng, cây bút Vũ Tâm vẫn là số hiếm cây bút có lượng tin bài nhiều nhất hàng tháng; Cảm tưởng như sự đam mê và “tham công tiếc việc” đã ngấm vào máu chị, thấy sự việc là muốn viết, muốn làm, giành lấy việc mà làm quên cả lợi danh; Minh chứng là một bộ sưu tập các giải thưởng báo chí viết về tiết kiệm năng lượng qua nhiều năm – mảng chị theo đuổi trong suốt sự nghiệp làm báo.

Phóng viên Yến Mai tác nghiệp tại Sơn La.

Cặp đôi nhà báo mang tâm hồn nghệ sĩ: Nhà văn Khánh Phương, nữ sĩ Hạ Ly nhẹ nhàng, mong manh tinh tế với những tác phẩm báo chí về đời sống và đô thị khiến tờ báo mang hơi thở cuộc sống dung dị và mềm mại hơn; Dấu ấn của Phó Phòng Khánh Phương với Báo Xây dựng là tâm huyết chị kết nối bao Đoàn công tác của các đối tác nước ngoài với Báo Xây dựng, đưa Báo Xây dựng lên tầm cao trong hoạt động đối ngoại mà ít báo làm được. Hoạt động ký kết hợp tác trao đổi thông tin giữa Báo Xây dựng và Báo Tin tức Nhật Bản đã được thực hiện trong nhiều năm qua với nhiều chuyến công tác qua lại của Ban biên tập hai bên, kết nối và trao cơ hội hợp tác đầu tư cũng như học hỏi tiếp cận công nghệ mới giữa doanh nghiệp ngành Xây dựng với cơ quan chính phủ Nhật Bản. Sau những hoạt động ấy, chị ẩn mình trong cuộc sống và công việc, kịp cho ra mắt 05 cuốn sách văn học rất thú vị.

Phóng viên Hạ Ly tác nghiệp tại Hội nghị Thượng đỉnh thương mại – đầu tư Trung Quốc – ASEAN tại Trung Quốc.

Một Nguyễn Vân Anh hiền hòa đảm đang quán xuyến luôn quan tâm, nhường nhịn giúp đỡ mọi người trong tòa soạn và gánh vác vai trò cây bút chủ lực đảm đương các sự kiện thời sự quan trọng; một em út Yến Mai trầm tính, mới vào nghề được hơn một năm mà viết chắc tay, văn phong cô đọng sạch sẽ ít khi phải sửa lỗi, giao việc gì cũng nỗ lực hoàn thành đầy trách nhiệm và đúng hạn. Đặc biệt cặp đôi hai đấng nam nhi Hữu Mạnh và Nhật Minh – 2 chàng trai trẻ luôn gây thiện cảm trong toàn cơ quan vì tư cách đạo đức trong sáng, lối sống lành mạnh, biết chia sẻ và luôn quan tâm hỗ trợ các chị em đúng lúc. Chỉ cần thông báo trước ít giờ là nửa đêm gà gáy hay tối khuya, Hữu Mạnh đã sẵn sàng hành trang xông pha đi công tác, không nề hà vùng sâu vùng xa, món ăn ưa thích là cơm chay đậu lạc nên chàng trai hiền lành ấy không bao giờ làm phiền chính quyền cơ sở nơi mình đến một xu.

Phóng viên Khánh Phương chụp ảnh cùng nhân vật trong bài viết của mình – hoạ sĩ Đào Anh Khánh – một tên tuổi lớn trong nền hội họa và nghệ thuật của Việt Nam.

Người ta bảo “Phụ nữ đi đến đâu duyên lành gieo đến đó” – nhớ chuyến công tác mùa xuân năm 2019, theo phân công của Tổng Biên tập Nguyễn Anh Dũng tôi và Hà Vân Anh – Hữu Mạnh đi Yên Bái viết về đề tài tái định cư cho bà con dân tộc vùng lũ quét. Thành quả ngoài việc hoàn thành loạt bài viết ấn tượng, chúng tôi đã thiết kế và kết nối các nhà từ thiện tặng cho bà con thôn Khe Mạng xã Phong Dụ Thượng huyện Văn Yên một cây cầu thiện nguyện trị giá 2,6 tỷ đồng. Chính quyền và bà con thôn các dân tộc Phong Dụ Thượng sẽ còn mãi nhắc tên cây cầu Khe Mạng – cây cầu Báo Xây dựng gieo duyên.

PV Hồng Diên (phải) – PV Hà Vân Anh (trái) tác nghiệp bản vùng sâu xã Phong Dụ Thượng – huyện Văn Yên – Yên Bái.

Từ nhân duyên trong công việc, chúng tôi gắn bó thành chị em như một gia đình nhỏ lúc nào cũng không biết: Giản dị, nhường nhịn, thấu hiểu. Có một việc rất ý nghĩa Phòng Phóng viên đã làm được đó là tổ chức gặp mặt các chàng rể của Phòng nhân dịp ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6, để lại những ấn tượng tốt đẹp trong mắt các đồng nghiệp.

Tất nhiên, để đáp ứng được yêu cầu công việc chúng tôi cũng đang phải đối mặt với nhiều khó khăn thách thức: Yêu cầu công việc ngày một cao đòi hỏi cán bộ phóng viên phải đổi mới, phải rèn luyện nhiều hơn; Sự cạnh tranh thông tin với nhiều hình thức tuyên truyền đòi hỏi phải nhanh nhạy hơn và phối hợp nhịp nhàng hơn với các phòng ban khác; Phải chiến đấu với sức ì và thói quen dễ dãi trong công việc; Phải vượt lên khắc phục với nỗi lo áo cơm… khi thu nhập chính là từ đồng lương viên chức eo hẹp.

Phóng viên thâm nhập đời sống đồng bào Dao đỏ huyện Bát Xát – Lào Cai.

Chúng tôi đều xác định phải bứt phá hơn nữa để xứng đáng đồng hành cùng sự rộng dài 25 năm phát triển của ngôi nhà Báo Xây dựng, là nơi lưu giữ những ký ức đẹp cho những người đã một thời gắn bó.