Từ vụ công nhân nhiễm độc methanol ở Bắc Ninh: Cách phòng tránh ra sao?

Theo dõi MTĐT trên

Từ cuối tháng 2 đến nay, Trung tâm Chống độc của bệnh viện tiếp nhận nhiều bệnh nhân bị nhiễm độc methanol đến từ Bắc Ninh.

Các bệnh nhân và người đi cùng cho biết họ là công nhân của Công ty TNHH HSTECH Vina – Doanh nghiệp sản xuất linh kiện điện tử, trong đó có một loại linh kiện bằng kim loại được sản xuất từ công đoạn cắt bằng dao. Trong công đoạn này, máy có phun cồn ethanol để làm mát dao cắt đồng thời, một số linh kiện sau đó không sạch sẽ được các công nhân chấm lau sạch bằng cồn ethanol.

Khoảng một tuần cuối tháng 2/2023, công ty chuyển sử dụng sang lô cồn ethanol mới.

Vào những ngày cuối của tháng 2/2023, các công nhân bắt đầu thấy mệt, đau đầu nên xin về nghỉ.

Tính đến nay, tổng số công nhân được khám, xét nghiệm, cấp cứu tại Trung tâm Chống độc Bệnh viện Bạch Mai và Bệnh viện Đa khoa tỉnh Bắc Ninh là 108 người, trong đó 37 người bị nhiễm methanol với các mức độ khác nhau

Trong số 37 bệnh nhân nhiễm methanol có 7 người nhiễm độc methanol mức độ nặng hoặc nguy kịch, trong đó tử vong 1 người. 4 người tiên lượng di chứng giảm nặng hoặc mất khả năng nhìn, 1 người di chứng nặng với não (rối loạn ý thức, rối loạn vận động…).

Các bác sĩ đã có những chia sẻ, khuyến cáo về methanol sau vụ việc này.

Tên gọi của methanol

Theo Tiến sĩ – bác sĩ Nguyễn Trung Nguyên – Giám đốc TT Chống độc, BV Bạch Mai, nhiều khi methanol được gọi với các tên khác nhau dễ bị nhầm lẫn bỏ qua.

Do vậy, người dân cần nhận biết biết các tên gọi khác nhau của methanol có thể xuất hiện trên nhiều mặt hàng, vật dụng trong cuộc sống: Mê-thi-líc, Alcohol methylique, Methyl alcohol, Methyl hydrate, Methyl hydroxide, Wood alcohol, Wood spirit, CH3-OH. Methanol ở dạng lỏng trong suốt không màu (có khi được cho thêm chất màu để nhận dạng).

Nguồn gốc methanol chủ yếu từ sản xuất công nghiệp.

Có thể tiếp xúc với methanol ở những đâu?

Methanol được dùng làm dung môi tẩy sơn, véc ni, trong sơn, dung môi công nghiệp, chất tẩy rửa, làm sạch, lau chùi, các loại nhiên liệu thay thế cho động cơ, làm nguyên liệu cho sản xuất nhiều hóa chất, sản phẩm khác nhau.

Methanol là hóa chất rất độc, không được uống, tác dụng sát trùng cũng rất kém.

Ở Việt Nam, do lượng hóa chất methanol nhiều lại chưa được kiểm soát tốt, dẫn tới lượng lớn hóa chất methanol bị “tuồn” ra ngoài.

“Rơi vào tay kẻ xấu hoặc nhiều nhà sản xuất không chính đáng đóng chai thành các loại rượu rởm, nhiều loại cồn sát trùng, cồn y tế rởm và có thể nhiều sản phẩm khác bị làm rởm. Điều này đã và đang gây tử vong, ngộ độc và di chứng nặng nề cho nhiều người và ảnh hưởng xấu đến công tác khám chữa bệnh cho người dân”, tiến sĩ – bác sĩ Nguyễn Trung Nguyên khuyến cáo.

Do lượng hóa chất cồn công nghiệp methanol rất nhiều, được bán với giá rất rẻ nên cồn methanol rất dễ bị kẻ xấu dùng thay cho ethanol, dẫn tới nhiều sản phẩm ethanol có nguy cơ bị làm giả (thay vì chứa ethanol, nay lại bị thay bằng methanol) và gây ngộ độc/nhiễm độc cho người sử dụng.

Cách thức methanol xâm nhập vào cơ thể

Methanol ở dạng lỏng, được hấp thu và gây ngộ độc dễ dàng qua đường tiêu hóa (chủ yếu do uống phải rượu rởm, cồn sát trùng rởm). Loại chất này cũng có thể gây nhiễm độc khi tiếp xúc qua da (do tiếp xúc trực tiếp với dung dịch cồn sát trùng trên da hoặc dùng cồn rởm chứa methanol để sát trùng trên diện da rộng hoặc nhiều lần).

Qua đường hô hấp, do hít phải hơi, không khí chứa cồn methanol với nồng độ vượt ngưỡng cho phép. Do methanol được cơ thể chuyển hóa và thải trừ chậm, gây ngộ độc cũng chậm nên khi tiếp xúc mức độ ít nhưng kéo dài hoặc lặp lại (hay gặp trong lao động) sẽ tích lũy dần và gây ngộ độc nhiều ngày sau.

Có trường hợp, người có thể tiếp xúc với methanol liều cao một lần nhưng không biết và tới 1-2 ngày sau mới biểu hiện nhiễm độc.

Biểu hiện nhiễm độc methanol

Ngộ độc/nhiễm độc cấp tính: Mờ mắt, giảm thị lực, mù, đau đầu, buồn nôn, nôn, rối loạn ý thức, hôn mê, co giật, tổn thương não, nhiễm toan chuyển hóa. Sốc, tổn thương đa tạng, tử vong hoặc di chứng mù mắt, giảm thị lực, hôn mê, rối loạn vận động,…

Ngộ độc/nhiễm độc mạn tính: Đau đầu, chóng mặt, choáng váng, mất ngủ, viêm kết mạc, nhìn mờ, mù.

Trên thai nhi: Các nghiên cứu trên động vật cho thấy methanol có thể gây dị tật trên xương, tim mạch, tiết niệu và thần kinh trung ương.

Cách phát hiện nhiễm độc/ngộ độc methanol: Các biểu hiện ngộ độc thường là muộn nên người dân cần chủ động đi khám khi có nghi ngờ. Người lao động tiếp xúc với methanol cần được khám sức khỏe thường xuyên, trong đó bắt buộc khám đánh giá kỹ về mắt và thần kinh trung ương.

Cách phòng tránh nhiễm độc/ngộ độc methanol:

Bác sĩ khuyến cáo, các cơ quan quản lý cần có các biện pháp kiểm soát chặt chẽ hóa chất cồn công nghiệp methanol, tránh rơi vào tay kẻ xấu để tạo ra các sản phẩm rởm, không an toàn.

Tăng cường công tác quản lý về an toàn lao động. Các sản phẩm chứa methanol cần phải có nhãn mác cảnh báo rõ ràng về tên gọi, thành phần cụ thể, tác hại với sức khỏe, biện pháp phòng tránh, đảm bảo an toàn khi sử dụng và các sơ cấp cứu.

Đối với người sử dụng các sản phẩm methanol:

Tiến sĩ – bác sĩ Nguyễn Trung Nguyên, khuyến cáo tuân theo đúng các hướng dẫn sử dụng và bảo quản an toàn, đảm bảo điều kiện lao động sản xuất an toàn.

Methanol xâm nhập vào cơ thể dễ dàng qua da, đường hô hấp, tiêu hóa. Tất cả các loại khẩu trang, mặt nạ phòng độc đơn thuần, găng tay thấm nước đều không có tác dụng ngăn cản hoặc lọc được methanol.

Người sử dụng có thể đi găng nhựa/cao su kín ngăn methanol hấp thu qua da nhưng vẫn có thể hít phải methanol qua đường hô hấp.

Trong môi trường không khí nhiễm methanol mức độ nguy cơ ảnh hưởng sức khỏe.

Chỉ khi có trang phục phòng hộ (quần áo liền mũ, găng và giầy/ủng) kín hoàn toàn kết hợp hệ thống cung cấp dưỡng khí độc lập bao gồm mặt nạ phòng độc kín được kết nối với nguồn dưỡng khí được bơm từ bên ngoài mới có thể đảm bảo an toàn cho người lao động.

Bảo My (T/h)