Thủ tướng Phạm Minh Chính: Hài hòa lợi ích, chia sẻ rủi ro giữa Nhà nước, doanh nghiệp và người dân trong phát triển kinh tế

(Xây dựng) – Đó là chỉ đạo của Thủ tướng Phạm Minh Chính tại phiên toàn thể Diễn đàn Kinh tế Việt Nam lần thứ 5 do Chính phủ và Ban Kinh tế Trung ương phối hợp tổ chức, chiều 17/12.

Thủ tướng phát biểu chỉ đạo tại Diễn đàn Kinh tế Việt Nam lần thứ 5.

Không hy sinh tiến bộ, công bằng xã hội và môi trường để chạy theo tăng trưởng kinh tế

Phát biểu ý kiến tại Diễn đàn, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đồng tình, đánh giá cao các nội dung báo cáo của các bộ, cơ quan, ý kiến của đại biểu, các chuyên gia, các nhà khoa học tại phiên toàn thể, với nhiều nội dung “rất đúng, rất trúng”.

Thủ tướng cho rằng để “ổn định kinh tế vĩ mô, đảm bảo các cân đối lớn, vững vàng vượt qua thách thức”, thì từ nhà quản lý, chuyên gia, nhà khoa học, doanh nghiệp đến người dân đều phải vào cuộc. Càng khó khăn, phức tạp, càng phải đoàn kết, thống nhất, đồng lòng, chung sức cùng thực hiện; đảm bảo hài hòa lợi ích, chia sẻ rủi ro, khó khăn giữa Nhà nước, doanh nghiệp và người dân.

Theo Thủ tướng, việc phát triển phải dựa trên nền tảng: Xây dựng nền dân chủ xã hội chủ nghĩa, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Trong quá trình đó, lấy con người là trung tâm, là chủ thể, mục tiêu, động lực cho sự phát triển; Phát huy tối đa phẩm chất, trí tuệ, năng lực con người Việt Nam.

Thủ tướng tái khẳng định quan điểm của Đảng và Nhà nước: Không hy sinh tiến bộ, công bằng xã hội và môi trường để chạy theo tăng trưởng kinh tế đơn thuần.

Thủ tướng cho biết: Trong phát triển, Việt Nam đang triển khai 3 đột phá chiến lược (gồm thể chế, hạ tầng, nguồn nhân lực). Cùng với đó, Việt Nam thực hiện đường lối đối ngoại độc lập tự chủ, đa dạng hóa, đa phương hóa, là bạn bè tốt, là đối tác tin cậy và là thành viên có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế, vì mục tiêu hòa bình, hợp tác và phát triển.

Việt Nam quyết tâm xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ, đủ sức chống chịu với những biến động bên ngoài và tích cực, chủ động hội nhập quốc tế sâu rộng, thực chất, hiệu quả; lấy nội lực là cơ bản, quyết định lâu dài, ngoại lực là quan trọng, đột phá.

Thực hiện nhất quán, vận dụng phù hợp đường lối đúng đắn nói trên, sau hơn 35 năm đổi mới, mở cửa và hội nhập, Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử, đất nước chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín như ngày nay.

Ước tính hết năm 2022, quy mô nền kinh tế đạt gần 400 tỷ USD; thu nhập bình quân đầu người trên 4.000 USD (năm 2021); quy mô thương mại khoảng 750 tỷ USD. Việt Nam đã ký kết 15 hiệp định thương mại tự do với trên 60 nước, vùng lãnh thổ trong đó có những thị trường lớn nhất trên thế giới…

Bên cạnh những kết quả về kinh tế, an sinh xã hội được bảo đảm, đời sống người dân được cải thiện. Phòng chống tham nhũng, tiêu cực được đẩy mạnh. An ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội được bảo đảm, quốc phòng, an ninh được giữ vững. Các hoạt động đối ngoại và hội nhập quốc tế được đẩy mạnh thực chất, hiệu quả, góp phần giữ nước từ sớm, từ xa, từ khi chưa có nguy cơ. Uy tín và vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế tiếp tục được củng cố và nâng lên.

Thủ tướng nhận định: Điều này có được là nhờ sự lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt, sát thực tiễn của Đảng, đứng đầu là Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng; sự quản lý, điều hành hiệu quả của Nhà nước, sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị, cộng đồng doanh nghiệp, nhân dân cả nước và sự hỗ trợ của bạn bè quốc tế.

Thủ tướng chủ trì và chỉ đạo tại Diễn đàn Kinh tế Việt Nam lần thứ 5.

Phải phản ứng chính sách nhanh hơn, kịp thời hơn, hiệu quả hơn

Đề cập đến các vấn đề vướng mắc mà các đại biểu nêu tại phiên toàn thể về thị trường tín dụng, trái phiếu doanh nghiệp, bất động sản…, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho rằng trong quá trình phát triển khó tránh khỏi những khó khăn, vướng mắc nảy sinh. Khi các vấn đề nảy sinh cùng một lúc và trong lúc khó khăn thì khối lượng công việc phải xử lý nhiều và nặng nề hơn. Khi xử lý cũng không có phương án nào là hoàn toàn đúng đắn mà phải lựa chọn phương án tối ưu nhất. Song phải dứt khoát xử lý các sai phạm để các thị trường phát triển đúng bản chất, lành mạnh, bền vững, công khai, minh bạch, giữ ổn định hệ thống, bảo đảm lợi ích hợp pháp, chính đáng của người dân, doanh nghiệp và các chủ thể liên quan.

Thủ tướng yêu cầu các cơ quan chức năng phải phản ứng chính sách nhanh hơn, kịp thời hơn, hiệu quả hơn. Doanh nghiệp cũng phải điều chỉnh lại. Người dân cũng phải chia sẻ. “Tất cả cùng suy nghĩ, cùng làm, hài hòa lợi ích, chia sẻ rủi ro giữa người dân, doanh nghiệp và Nhà nước, tránh tình trạng “lúc thuận lợi thì không sao, lúc khó khăn lại “kêu” Nhà nước”.

Thủ tướng đề nghị: Các ngân hàng tìm cách giảm lãi suất để hỗ trợ doanh nghiệp và người dân trong bối cảnh khó khăn. Các tổ chức phát hành trái phiếu cần thực hiện theo đúng cam kết. Trường hợp có khó khăn, chủ động đàm phán với nhà đầu tư và nhà đầu tư cũng phải chia sẻ với doanh nghiệp phát hành, theo đúng quy định pháp luật.

Phải cơ cấu lại các phân khúc, giá, sản phẩm thị trường bất động sản; Hỗ trợ phát triển các dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, nhà ở thương mại cho người thu nhập thấp… Không thể neo giá bất động sản cao mãi, chỉ làm phân khúc sản phẩm cho người giàu khiến người nghèo, thu nhập thấp không thể tiếp cận được.

Bản lĩnh, bình tĩnh, nắm chắc tình hình để đưa ra giải pháp

Thủ tướng nhấn mạnh: Năm 2023 là năm bản lề của thời kỳ kế hoạch 5 năm 2021 – 2025, với dự báo khó khăn, thách thức, thời cơ thuận lợi đan xen, nhưng khó khăn, thách thức nhiều hơn. Điều này đòi hỏi phải chuẩn bị tâm thế, sẵn sàng ứng xử phù hợp với mọi rủi ro, thách thức, có quyết tâm cao hơn, nỗ lực lớn hơn, hành động quyết liệt, hiệu quả hơn.

Thủ tướng nhấn mạnh: Chúng ta không hoang mang, lo sợ, dao động, cũng không chủ quan, lơ là, mất cảnh giác, mà giữ vững bản lĩnh, bình tĩnh, nắm chắc tình hình để đưa ra giải pháp. Không có giải pháp hoàn hảo, cũng không có lựa chọn hoàn hảo, chỉ có giải pháp, lựa chọn tốt nhất và phải có ưu tiên phù hợp.

Cơ bản thống nhất với các đề xuất, góp ý tại Diễn đàn, Thủ tướng nêu một số quan điểm, định hướng, nhiệm vụ, giải pháp chỉ đạo điều hành trong phát triển kinh tế – xã hội, trong thời gian tới, theo tinh thần “Đoàn kết, kỷ cương; Bản lĩnh, linh hoạt; Đổi mới sáng tạo; Kịp thời, hiệu quả”.

Theo đó, Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành, địa phương tiếp tục thực hiện nghiêm túc, đồng bộ, quyết liệt Nghị quyết Đại hội toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, kế hoạch 5 năm, chiến lược 10 năm, các nghị quyết chuyên đề của Trung ương, Quốc hội, Chính phủ.

Chủ động sáng tạo, kịp thời, hiệu quả, thích ứng với tình hình. Theo dõi, nắm chắc tình hình, chủ động, linh hoạt, có phản ứng chính sách phù hợp, kịp thời, dứt khoát, lựa chọn ưu tiên phù hợp, có trọng tâm, trọng điểm trong bối cảnh nguồn lực có hạn, công việc nhiều. Trong điều hành tuyệt đối không chuyển trạng thái đột ngột, “giật cục”.

Thủ tướng chỉ đạo: Tiếp tục nhất quán mục tiêu giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, thúc đẩy tăng trưởng, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế. Thực hiện chính sách tiền tệ chắc chắn, linh hoạt, hiệu quả, bảo đảm cân bằng, hợp lý giữa tỷ giá và lãi suất, giữa kiểm soát lạm phát với tăng trưởng kinh tế, phù hợp với tình hình thực tiễn.

Chính sách tài khóa tập trung, mở rộng hợp lý, có trọng tâm, trọng điểm, thu đúng, thu đủ, thu kịp thời, tiết kiệm chi tối đa; Nghiên cứu tiếp tục miễn, giảm, gia hạn thuế, lệ phí; các chính sách phải phối hợp đồng bộ, chặt chẽ, hài hòa, không triệt tiêu mà bổ sung cho nhau, bảo đảm hiệu quả tổng thể.

Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành, địa phương giải quyết dứt điểm những tồn tại, hạn chế; Thực hiện nghiêm túc, đồng bộ 4 công điện của Thủ tướng Chính phủ về các thị trường trái phiếu doanh nghiệp, bất động sản, cung ứng vốn tín dụng cho nền kinh tế, phát triển thị trường lao động, chăm lo đời sống người lao động.

Cùng với đó, thúc đẩy đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, kinh tế tuần hoàn, an ninh năng lượng, an ninh lương thực, an ninh thông tin. Huy động và sử dụng hiệu quả mọi nguồn lực, tăng cường thu hút đầu tư xã hội qua hợp tác công tư. Đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công, chương trình phục hồi và phát triển, 3 chương trình mục tiêu quốc gia. Đa dạng hóa thị trường, sản phẩm, chuỗi cung ứng.

Khẩn trương tập trung thực hiện, hoàn thành công tác quy hoạch với tư duy đột phá và tầm nhìn chiến lược, dài hạn, nhưng thực hiện có thể phân kỳ. Tập trung xây dựng và hoàn thiện thể chế, cơ chế, chính sách; đẩy mạnh phát triển nguồn nhân lực, nhất là đào tạo kỹ năng nghề…

Thủ tướng lắng nghe các khuyến nghị quốc tế dành cho Việt Nam.

Tiếp tục giữ vững ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội, giữ chính sách tương đối ổn định để các nhà đầu tư, doanh nghiệp, người dân yên tâm sản xuất, kinh doanh. Đẩy mạnh hội nhập và đối ngoại, phòng chống tham nhũng, tiêu cực. Quan tâm bảo đảm an sinh xã hội, nhất là quan tâm vấn đề lương thực, thực phẩm, giá năng lượng, nhà ở. Đẩy mạnh công tác truyền thông khách quan, trung thực. Đẩy mạnh cải cách hành chính…

Trước đó, tại phiên toàn thể Diễn đàn Kinh tế Việt Nam lần thứ 5, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng trình bày tham luận “Tổng quan kinh tế Việt Nam năm 2022 và định hướng điều hành năm 2023”; Giám đốc Quốc gia Ngân hàng phát triển châu Á, ông Andrew Jeffries trình bày tham luận “Những vấn đề đặt ra đối với kinh tế Việt Nam 2023 qua đánh giá phản ứng chính sách vĩ mô của các nước và dự báo viễn cảnh kinh tế châu Á 2023”; Kinh tế trưởng Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam Andrea Coppola tham luận “Triển vọng kinh tế thế giới 2023 và các gợi ý chính sách cho Việt Nam”; Tổng Giám đốc Quỹ VinaCapital, ông Don Lam đề cập nội dung “Ổn định tài chính, lành mạnh hóa thị trường tài chính và thị trường bất động sản Việt Nam tạo nền tảng vững chắc cho phát triển kinh tế 2023”; Trưởng Đại diện UNDP tại Việt Nam, ông Jonathan Pincus trình bày “Tăng tốc đầu tư công và khơi thông nguồn vốn cho doanh nghiệp để tạo bứt phá tăng trưởng kinh tế Việt Nam năm 2023”…

Phó trưởng Ban Kinh tế Trung ương Nguyễn Đức Hiển điều phối tọa đàm bàn tròn cấp cao với sự tham gia của lãnh đạo các bộ, ngành Trung ương và lãnh đạo một số địa phương, nhà tư vấn kinh tế trong nước và quốc tế nhằm tìm ra các giải pháp phát triển kinh tế theo hướng ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm các cân đối lớn, vững vàng vượt qua thách thức.