Quảng Ninh: Xây dựng nông thôn mới gắn với cuộc vận động “5 không, 3 sạch”

(Xây dựng) – Hội Liên hiệp phụ nữ (LHPN) các cấp ở Quảng Ninh có sáng kiến lồng ghép cuộc vận động xây dựng gia đình “5 không, 3 sạch” của Hội vào chương trình xây dựng nông thôn mới, nông thôn mới nâng cao, nông thôn mới kiểu mẫu ở các xã vùng sơn khu – hải đảo… đã thu được kết quả thiết thực.

Một góc bức tranh nông thôn mới ở huyện Ba Chẽ.

Các chỉ tiêu, tiêu chí về xây dựng gia đình “5 không, 3 sạch” của Hội phụ nữ cơ bản trùng khớp với mục tiêu xây dựng nông thôn mới, song các cấp hội ở khu vực vùng cao đã khéo lồng ghép tuyên truyền để đối tượng là những chị em phụ nữ người dân tộc thiểu số dễ nghe, dễ hiểu, dễ tiếp thu. Cụ thể là truyền đạt tiêu chí: Không đói nghèo, không vi phạm pháp luật và tệ nạn xã hội, không bạo lực gia đình, không sinh con thứ 3, không có trẻ em suy dinh dưỡng; sạch nhà, sạch ngõ, sạch bếp… gắn liền với phổ biến kiến thức cách làm trên phù hợp với địa phương.

Ví dụ, trước đây vận động chị em vùng cao xóa cung cách sản xuất nông nghiệp tự sản tự tiêu, chuyển sang sản xuất hàng hóa… nghe trìu tượng. Nay bảo trồng cây, nuôi con gì dễ bán, thu hoạch được nhiều tiền… như bắt con chuột dúi trên rừng về thuần hóa, nuôi sinh sản. Con thú bản địa ít bệnh tật, dễ nuôi… Dúi con xuống ổ, vài ngày tuổi chỉ cần cho ăn củ khoai, củ sắn, bắp ngô là nó tự ăn không cần băm rau nấu cám, mỗi năm xuất chuồng một lần, con trưởng thành nặng trên 2kg, thương lái đến mua tận nhà giá từ 600.000 – 700.000đ/kg, nắm chắc trong tay lợi thu hơn nuôi lợn thịt.

Quảng Ninh là địa phương đi đầu toàn quốc vận động nhân dân vùng cao trồng cây gỗ lớn vì lợi ích lâu dài.

Xã Kỳ Thượng vùng rừng Hoành Bồ, thuộc thành phố Hạ Long nhiều hộ gia đình nuôi từ 50-200 con dúi sinh sản. Hộ gia đình anh Bàn Tài Phây ở thôn Khe Tre; anh Bàn Tài Hồng ở thôn Khe Lương trong chuồng luôn có từ 100-200 con dúi thương phẩm đã tạo ra nguồi thu mới ngay trên đất rừng khuất nẻo.

Chị em phụ nữ xã Đồng Lâm, Đồng Sơn ở vùng rừng Hoành Bồ; xã Lương Mông, Minh Cầm, Đạp Thanh (Ba Chẽ)… trồng cây Ba Kích nhân giống từ cây bản địa và ươm trồng nấm lim xanh, trồng chè hoa vàng; các xã của huyện Bình Liêu trồng cây dong giềng, hoa sở, cây hồi, cây quế. Các xã có thắng cảnh thác nước, tiềm năng du lịch sinh thái đã bắt đầu làm quen với dịch vụ ăn uống – giải khát đáp ứng nhu cầu thực khách và mở ra nguồn thu mới.

Các cấp hội phụ nữ từ huyện đến khe bản đã nhân điển hình tiên tiến và đặt ra mục tiêu phấn đấu, giao ước thi đua trong hội viên và các cơ sở hội theo hướng 3 rõ: rõ địa chỉ, rõ nội dung, rõ nguồn lực; tập trung tuyên truyền, vận động để cán bộ, hội viên phụ nữ và cộng đồng hiểu rõ về các tiêu chí, lợi ích của cuộc vận động đối với chị em phụ nữ và gia đình, từ đó tự liên hệ, đánh giá việc thực hiện các tiêu chí.

Tiêu chí “3 sạch” được triển khai đã góp phần thay đổi diện mạo của nhiều địa phương. Các phong trào “Ngày chủ nhật xanh”, “Hãy làm sạch biển”, “Biến rác thành tiền” đã trở thành các hoạt động tiêu biểu của tổ chức hội phụ nữ, gắn với xây dựng tiêu chí “3 sạch” đã mang lại hiệu quả rõ rệt trong công tác bảo vệ môi trường. Đó là rác hữu cơ từ nhà ra cổng, trở thành nguồn phân bón cây cối, rau màu, ruộng nương.

Hội phụ nữ huyện Ba Chẽ vận động hội viên hỗ trợ nhau xây dựng hố rác hữu cơ tại gia.

Một trong những điểm sáng về thực hiện tiêu chí “3 sạch” ở vùng cao là thôn Nà Bắp (xã Đồn Đạc, huyện Ba Chẽ). Để giúp các hội viên và gia đình thực hiện nếp sống ăn ở hợp vệ sinh, bảo vệ môi trường, Hội LHPN huyện đã tiến hành khảo sát toàn bộ các hộ; Hội LHPN xã Đồn Đạc, Chi hội Phụ nữ thôn Nà Bắp lựa chọn những hộ để đưa vào danh sách giúp đỡ, tập trung nguồn lực để hỗ trợ.

Một số khe bản rẻo cao đã đầu tư lò đốt rác 5 tấn/ngày, xử lý rác tập trung liên thôn liền xã.

Thôn Nà Nhái, xã Vô Ngại, huyện Bình Liêu 100% là đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống, tập tục lạc hậu đã ăn sâu vào đời sống của người dân nhiều đời, nên việc thay đổi tư duy, nhận thức của người dân không dễ dàng. Để từng bước chuyển hóa được lòng tin vào nếp sống mới, các cấp hội phụ nữ huyện đã kiên trì, thuyết phục, bám địa bàn, từng hộ gia đình để làm công tác tuyên truyền, vận động. Từ sự tích cực đó, đến nay đã có hơn 90% số hộ dân trong thôn loại bỏ hủ tục kiêng quét nhà, xây dựng chuồng trại chăn nuôi gần nơi ở, không có nhà tiêu, nhà tắm, bỏ rác bừa bãi…; từng bước xây dựng nếp sống văn minh, tiến bộ. Định kỳ hằng tuần, bà con tích cực tham gia dọn vệ sinh khe bản, khu dân cư. Nhiều hộ đã xây dựng nhà ở khép kín, nâng cao chất lượng đời sống.

“Không đói nghèo” là một trong những tiêu chí khó, hội phụ nữ các cấp đã đồng thời vận động hội viên khai thác tiềm năng kinh tế tại gia; đồng thời với việc chủ động tìm kiếm các hình thức hoạt động kinh tế tập thể. Trên tinh thần “một cây làm chẳng nên non, ba cây chụm lại nên hòn núi cao” đã huy động nhiều nguồn lực để thành lập các tổ hợp tác, hợp tác xã nhằm tạo việc làm cho phụ nữ. Bên cạnh hỗ trợ tiếp cận vốn, thực hiện tiết kiệm, hội phụ nữ các cấp chỉ đạo, thực hiện các hoạt động chuyển giao khoa học kỹ thuật để chị em ứng dụng vào sản xuất.

Năm 2022, có 13/13 Hội LHPN huyện, thị xã, thành phố đăng ký thực hiện giúp đỡ trên 120 hộ phụ nữ thoát nghèo, 300 hộ phụ nữ thoát cận nghèo. Cuộc vận động xây dựng gia đình “5 không, 3 sạch” ngày càng lan tỏa rộng rãi trong cộng đồng dân cư, mang lại hiệu quả và là nét đẹp trong chương trình xây dựng nông thôn mới, nông thôn mới nâng cao, nông thôn mới kiểu mẫu ở Quảng Ninh.