COP27: Đạt thoả thuận bồi thường khí hậu nhưng không cắt giảm khí thải

Theo dõi MTĐT trên

Lần đầu tiên, các quốc gia phát triển trên thế giới quyết định giúp đền bù thiệt hại mà một thế giới quá nóng đang gây ra cho các nước nghèo, nhưng họ đã kết thúc các cuộc đàm phán kéo dài về khí hậu vào hôm 20/11 mà không giải quyết thêm nguyên nhân gốc rễ của những thảm họa đó – việc đốt nhiên liệu hóa thạch.

Thỏa thuận, được đưa ra tại khu nghỉ dưỡng của Ai Cập. Các nước phát triển đã thành lập một quỹ tên là “tổn thất và thiệt hại” nhằm bồi thường cho các nước nghèo sau những thảm hoạ, thiên tai do biến đổi khí hậu gây ra.

Đó là một chiến thắng lớn đối với các quốc gia nghèo, từ lâu đã kêu gọi tiền – đôi khi được coi là khoản bồi thường – bởi vì họ thường là nạn nhân của lũ lụt, hạn hán, sóng nhiệt , nạn đói và bão làm cho khí hậu trở nên tồi tệ hơn mặc dù họ đã góp phần rất ít vào tình trạng ô nhiễm đang làm nóng lên toàn cầu.

Từ lâu nó cũng được gọi là vấn đề nhức nhối đối với các quốc gia bị ảnh hưởng bởi thời tiết cực đoan và các quốc đảo nhỏ phải đối mặt với mối đe dọa hiện hữu từ nước biển dâng.

Seve Paeniu, bộ trưởng tài chính của Tuvalu cho biết: “Ba thập kỷ dài và cuối cùng chúng tôi đã đưa ra cách giải quyết công lý về khí hậu. Cuối cùng, chúng tôi đã đáp lại lời kêu gọi của hàng trăm triệu người trên khắp thế giới để giúp họ giải quyết những mất mát và thiệt hại.”

Bộ trưởng môi trường Pakistan, Sherry Rehman, cho biết: “Việc thành lập quỹ này không phải là phân phát từ thiện. Đây rõ ràng là một khoản trả trước cho khoản đầu tư dài hạn hơn vào tương lai chung của chúng ta.”

Thỏa thuận diễn ra sau một loạt các cuộc đàm phán căng thẳng, các quốc gia giàu hỗ trợ quỹ cũng ra hiệu rằng họ sẽ bỏ đi nếu có bất kỳ sự phản đối nào về việc cần cắt giảm khí thải nhà kính.

Các đại biểu đã thông qua quỹ bồi thường nhưng chưa giải quyết các vấn đề gây tranh cãi về mục tiêu nhiệt độ tổng thể, cắt giảm khí thải và mong muốn nhắm mục tiêu loại bỏ tất cả nhiên liệu hóa thạch.

Frans Timmermans, phó chủ tịch điều hành của Liên minh Châu Âu, thất vọng nói với các nhà đàm phán: “Những gì chúng ta có trước mắt là không đủ để tạo nên một bước tiến cho con người và hành tinh. Nó không mang lại đủ nỗ lực bổ sung từ các nguồn phát thải lớn để tăng và đẩy nhanh việc cắt giảm lượng khí thải của họ.

Timmermans nói: “Tất cả chúng ta đều thiếu hành động để tránh và giảm thiểu tổn thất và thiệt hại. Đáng lẽ chúng ta nên làm nhiều hơn nữa.”

Ngoại trưởng Đức Annalena Baerbock cũng bày tỏ sự thất vọng. Bà nói: “Thật bực bội khi chứng kiến ​​các bước quá hạn về giảm thiểu và loại bỏ dần năng lượng hóa thạch đang bị cản trở bởi một số nhà phát thải và nhà sản xuất dầu lớn”.

Mặc dù thỏa thuận mới không thúc đẩy các lời kêu gọi giảm lượng khí thải, nhưng nó vẫn giữ nguyên duy trì mục tiêu toàn cầu là hạn chế sự nóng lên ở mức 1,5 độ C. Tổng thống Ai Cập tiếp tục đưa ra các đề xuất bắt nguồn từ Thoả thuận Paris 2015, trong đó cũng đề cập đến mục tiêu nới lỏng hơn 2 độ. Thế giới đã nóng lên 1,1 độ (2 độ F) kể từ thời kỳ tiền công nghiệp.

Thỏa thuận cuối cùng cũng không mở rộng dựa trên lời kêu gọi năm ngoái giảm dần việc sử dụng “than đá chưa qua xử lý” trên toàn cầu mặc dù Ấn Độ và các quốc gia khác đã thúc đẩy đưa dầu và khí đốt tự nhiên vào các cuộc đàm phán từ Glasgow. Đó cũng là chủ đề của cuộc tranh luận vào phút cuối, đặc biệt khiến người Châu Âu khó chịu.

Chủ tịch cuộc đàm phán về khí hậu năm ngoái, Alok Sharma đã khiển trách ban lãnh đạo hội nghị thượng đỉnh vì đã đánh sập những nỗ lực của ông nhằm làm nhiều hơn nữa để cắt giảm khí thải bằng một danh sách mạnh mẽ về những gì chưa được thực hiện.