Ai Cập: Khai thác uranium đang mở rộng bất chấp ô nhiễm nước

Mỏ uranium, nằm cách các cuộc đàm phán về khí hậu COP27 của Liên Hợp Quốc đang diễn ra ở Sharm el-Sheikh chưa đầy 150 km (93 dặm), nhấn mạnh sự đánh đổi khó khăn liên quan đến việc sản xuất khoáng chất được sử dụng trong các nguồn năng lượng không phát thải như nhà máy điện hạt nhân.

Một nghiên cứu được xuất bản bởi tờ Khoa học và Sức khỏe môi trường vào đầu năm nay đã lấy mẫu mức uranium gần Allouga, gấp sáu lần nồng độ thường thấy trong tự nhiên.

Cơ quan vật liệu hạt nhân của Ai Cập, cơ quan sở hữu và điều hành địa điểm này, đã thừa nhận: “Từ năm 2018 rằng các giếng nước uống trong khu vực chứa nồng độ uranium cao hơn giới hạn cho phép. Những người tiếp xúc với mức phóng xạ đó suốt đời sẽ có nguy cơ ung thư cao”.

Các nhà khoa học có trụ sở tại Cairo từ Đại học Ain Shams, người thực hiện nghiên cứu được công bố vào tháng tư, viết: “Các nguồn nước sẵn có trong khu vực nghiên cứu được coi là không an toàn cho con người và tưới tiêu.”

Hình ảnh vệ tinh của Allouga cho thấy các đợt khai thác liên tiếp và đống đổ nát đã thay đổi cảnh quan của những đỉnh đồi hiểm trở bao quanh địa điểm này trong gần hai thập kỷ. Theo Robert Kelley, cựu giám đốc an toàn tại Cơ quan năng lượng nguyên tử quốc tế, người đã xem xét các bức ảnh, máy nghiền quặng, nhà máy chế biến, bể chứa axit sunfuric và kho chứa chất thải dường như đang hoạt động tại nơi này suốt ngày đêm.

Ai Cập được Cơ quan năng lượng hạt nhân có trụ sở tại Paris ước tính có ít hơn 0,01% trữ lượng uranium có thể xác định được của Trái đất – không đủ để sản xuất số lượng thương mại mà nước này có thể xuất khẩu có lãi. Ai Cập hiện cũng không có cơ sở hạ tầng để xử lý quặng thành nhiên liệu cho lò phản ứng năng lượng tương lai của riêng mình, vốn đang được xây dựng và sẽ do Nga cung cấp. 

Theo Kelley, cựu kỹ sư vũ khí hạt nhân tại Bộ năng lượng Hoa Kỳ, về mặt kỹ thuật, số lượng nhỏ được khai thác từ Allouga có thể được khai thác để cung cấp cho một chương trình quân sự. Ai Cập là một bên ký kết Hiệp ước không phổ biến vũ khí hạt nhân và đặc phái viên IAEA của nước này. Ông cho biết năng lượng hạt nhân và khai thác uranium là một phần trong nỗ lực đa dạng hóa hỗn hợp năng lượng của đất nước và thúc đẩy nền kinh tế.

Dù mục đích của nó là gì, việc khai quật vẫn tiếp tục và chất thải đã được đổ lên sườn đồi. Các nhà nghiên cứu viết: “Một lượng lớn chất thải mỏ ở dạng bùn thải được chất thành đống nhỏ gần mỏ mà không có rào chắn kỹ thuật. Trong quá trình xử lý, không có biện pháp an toàn nào được thực hiện để đảm bảo cách ly chất thải quặng đuôi với môi trường. Mối đe dọa chính của những chất thải này là sự rò rỉ các chất gây ô nhiễm (ví dụ như hạt nhân phóng xạ và kim loại nặng) vào nước ngầm vốn được coi là nguồn nước uống chính trong khu vực”.

Mặc dù cảnh báo rằng hoạt động này cần lưu ý đến tác động đối với nguồn nước địa phương, nhưng nghiên cứu không đưa ra bất kỳ bằng chứng nào hoặc đưa ra bất kỳ gợi ý nào về việc mọi người đã bị bệnh. Mỏ Allouga nằm ở một khu vực xa xôi và khô cằn không có trung tâm dân cư, giảm thiểu tác động của con người. Tuy nhiên, các hình ảnh vệ tinh cho thấy một số cộng đồng nhỏ, cũng như các cánh đồng được tưới tiêu gần đó đã bị ảnh hưởng.

Những người có nhiều khả năng bị ảnh hưởng nhất do nước thải phóng xạ ngấm vào nước ngầm là người Bedouin địa phương, những người được coi là một trong số những người dễ bị tổn thương nhất trong số 100.000 người sống ở Chính phủ Nam Sinai, khu vực hành chính ít dân cư nhất của Ai Cập.

Đối với nghiên cứu mới nhất, các tác giả đã thu thập 47 mẫu nước và đất từ ​​bốn thung lũng – thung lũng khô biến thành suối sau mưa – xung quanh mỏ Allouga và có diện tích khoảng 250 km2. Phòng thí nghiệm Trung ương về giám sát chất lượng môi trường của Ai Cập, nơi đã phân tích các mẫu, phát hiện hầu hết các mẫu đều chứa nồng độ uranium cao hơn mức trung bình hai phần triệu được tìm thấy trong tự nhiên.

Hải Sơn (T/h)