Báo động dịch tả bùng phát trên toàn cầu

Ít nhất 29 nước tuyên bố dịch tả bùng phát

Đợt dịch bắt đầu ở Afghanistan vào tháng 6, sau đó lan sang Iran, Iraq, Pakistan và Syria. Các đợt bùng phát tiếp theo ở Caribe, Châu Phi, Trung Đông và Nam Á, do hàng loạt quốc gia trải qua hạn hán, lũ lụt và xung đột vũ trang. Nhóm dân cư lớn phải di chuyển, mất khả năng tiếp cận với nước sạch và các thiết bị vệ sinh. Hàng trăm nghìn người bị bệnh, gây sức ép lên nguồn cung vaccine mà các cơ quan y tế toàn cầu đang phân phối.

Bệnh tả bùng phát không chỉ ở những quốc gia nơi nó là mối đe dọa phổ biến, mà còn xuất hiện những nơi không ghi nhận bệnh này trong nhiều thập kỷ, theo trang tin IFL Science.

Lebanon là một ví dụ về sự gia tăng của bệnh tả. BBC đưa tin đợt bùng phát cuối cùng của quốc gia là 30 năm trước. Đến ngày 6/10 năm nay, các ca tả bắt đầu xuất hiện, số bệnh nhân tiếp tục tăng lên hàng trăm người. Tuy nhiên, vì không có các xét nghiệm chẩn đoán đơn giản, chuyên gia cho rằng con số thực tế có thể lên đến hàng nghìn người. Chính phủ Lebanon hiện ghi nhận ít nhất 220 ca bệnh và 5 ca tử vong.

Theo BBC, trung bình mỗi năm có 20 quốc gia ghi nhận ca bệnh. Trong khi đó, năm nay ít nhất 29 nước đã tuyên bố dịch tả bùng phát. WHO gọi đây là hiện tượng “chưa từng có”.

“Tình hình rất đáng lo ngại, rất đáng lo ngại – ông Philippe Barboza, trưởng nhóm phụ trách dịch tả của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), nói với tờ New York Times – Chúng tôi đã phải lo lắng về chiến tranh, đói nghèo và vấn đề di dân. Nhưng bây giờ chúng ta có thêm vấn đề bệnh tật liên quan đến biến đổi khí hậu”.

Thực tế bệnh tả đã có từ lâu và hiện vẫn ảnh hưởng đến hàng triệu người trên toàn thế giới, làm tăng số người chết lên đến con số hàng trăm nghìn mỗi năm. Bệnh diễn tiến tồi tệ nhất ở trẻ em và nếu không được điều trị kịp thời, có thể gây tử vong trong vòng một ngày.

Tuy nhiên, bệnh tả không phải là kẻ giết người không thể ngăn cản. Axit trong dạ dày của chúng ta có thể tiêu diệt một lượng nhỏ vi khuẩn tả thường bên trong ruột. Vì vậy hầu hết những người nhiễm vi khuẩn chỉ biểu hiện nhẹ hoặc không có triệu chứng.

Ngay cả đối với những người có các triệu chứng nặng hơn, việc điều trị nhanh chóng bằng cách bù nước bằng đường uống hoặc đường tĩnh mạch thường rất thành công.

Mặc dù việc điều trị tương đối dễ dàng và rẻ tiền, các ca tử vong do bệnh tả đang gia tăng với tốc độ đáng lo ngại trong năm nay, theo WHO.

Thiếu trầm trọng vaccine

Theo WHO, nguồn cung vaccine tả đang thiếu hụt nghiêm trọng. Tổ chức đã phải giảm khuyến cáo tiêm từ hai liều xuống còn một liều. Hai phần ba trong số 36 triệu liều vaccine đường uống sản xuất vào năm 2022 đã hoặc sẽ sớm được vận chuyển. Cameroon, Kenya, Malawi và Pakistan sẽ nhận số vaccine còn lại để tiêm liều thứ hai khẩn cấp.

Số ca bệnh tăng nhanh khiến lần đầu tiên các cơ quan y tế phải đưa ra quyết định khó khăn trong việc phân chia vắc xin trong bối cảnh thiếu hụt vắc xin.

“Nó khiến bạn phải ngồi vào bàn tính toán: Chúng ta gửi nó đến Haiti hay Syria?” – bà Daniela Garone, điều phối viên y tế quốc tế của Tổ chức Bác sĩ không biên giới (MSF), nói với tờ Times.

Nhóm điều phối quốc tế của WHO (ICG), cơ quan quản lý nguồn cung cấp vắc xin khẩn cấp, đã thông báo vào tháng 10: tạm thời đình chỉ chế độ hai liều tiêu chuẩn cho việc tiêm phòng bệnh tả; thay vào đó họ chỉ cung cấp một liều duy nhất cho những người có nhu cầu.

Bà Garone nói: “Không có đủ vắc xin. Hiện tại chúng tôi chỉ đang cố gắng ngăn chặn tỉ lệ tử vong chứ không thể ngăn chặn dịch bệnh”.

Ông Barboza giải thích việc giảm một nửa liều tiêm như vậy sẽ không làm giảm lượng miễn dịch do vắc xin cung cấp, nhưng nó sẽ rút ngắn thời gian bảo vệ của vắc xin.

Thật không may, chỉ có rất ít đơn vị sản xuất vắc xin bệnh tả. Ngay cả đối với các công ty có khả năng tham gia sản xuất vắc xin, các khuyến khích về mặt tài chính cũng không hấp dẫn họ, vì vắc xin dịch tả rất rẻ, chỉ khoảng 1,50 USD/ liều, theo báo New York Times./.

Bảo My (T/h)