IEA: Nga sẽ gặp bất lợi trong trận chiến năng lượng

Vừa qua, ông Birol chia sẻ với Euronews: “Ngay trước khi cuộc chiến ở Ukraine diễn ra , khoảng 65% tổng lượng khí đốt xuất khẩu của Nga đến châu Âu và 55% lượng dầu xuất khẩu của Nga đến châu Âu. Cho đến nay, châu Âu là thị trường lớn nhất, khách hàng lớn nhất của Nga và Nga đã mất khách hàng này mãi mãi”.

Các bình luận của Birol dường như ám chỉ hành động trả đũa mà Liên minh Châu Âu đã thực hiện để đối phó với cuộc chiến Ukraine: lệnh cấm vận dầu mỏ gần như hoàn toàn đối với khí đốt của Nga và một nỗ lực rất tốn kém để đa dạng hóa các nhà cung cấp khí đốt, chủ yếu thông qua khí đốt tự nhiên hóa lỏng (LNG).

Khi được hỏi liệu Nga có thể thay thế các khách hàng Châu Âu bằng các khu vực khác hay không, Birol nói rằng điều đó sẽ không dễ dàng vì “một lượng lớn” khí đốt của Nga bắt nguồn từ Tây Siberia và sau đó chảy đến châu Âu qua đường ống.

Ông dự đoán, việc xây dựng các đường ống dẫn hoàn toàn mới tới Trung Quốc hoặc Ấn Độ có thể mất tới 10 năm và cần một lượng đầu tư và công nghệ đáng kể.

Birol nói: “Bạn không bán hàng ở chợ, bạn đang bán khí đốt tự nhiên. Đó là một công việc kinh doanh khác. Vì vậy, thay thế xuất khẩu khí đốt tự nhiên sang Châu Âu bằng Nga trong ngắn hạn, là một giấc mơ viển vông”.

Nhưng Nga không phải là quốc gia duy nhất trải qua thời kỳ khó khăn.

Trong cuộc phỏng vấn với Euronews, được ghi lại tại trụ sở của IEA ở Paris, Birol đã nói về một cuộc khủng hoảng quốc tế có quy mô và phạm vi chưa từng có đang tàn phá khắp nơi trên thế giới.

Ông nói: “Chúng ta đang ở giữa cuộc khủng hoảng năng lượng toàn cầu thực sự đầu tiên. Thế giới của chúng ta chưa bao giờ chứng kiến ​​một cuộc khủng hoảng năng lượng với độ sâu và mức độ phức tạp như thế này. Vào những năm 1970, chúng tôi gặp khủng hoảng dầu mỏ, nhưng đó chỉ là dầu mỏ. Bây giờ chúng tôi có dầu mỏ, khí đốt tự nhiên, than đá, điện. Lý do rất đơn giản: Nga, quốc gia có cuộc chiến với Ukraine là nước xuất khẩu năng lượng lớn nhất của thế giới”.

Birol mô tả Châu Âu là “tâm chấn” của cơn bão và mô tả việc phụ thuộc hàng thập kỷ vào nhiên liệu giá rẻ của Nga là một “sai lầm” ở gốc rễ của cuộc khủng hoảng hiện nay.

Người đứng đầu IEA dự đoán châu lục sẽ có thể vượt qua mùa đông sắp tới chỉ với một số “vết thâm về kinh tế và xã hội” và không có thiệt hại lớn – nhưng chỉ khi mùa đông không quá dài và không quá lạnh và nếu có không có bất ngờ lớn.

Tuy nhiên, Birol bày tỏ lo ngại hơn về mùa đông 2023-2024, với lý do ba yếu tố chính: Châu Âu không có khí đốt của Nga, sự phục hồi kinh tế của Trung Quốc và các điều kiện thắt chặt hơn trên thị trường LNG.

Ông nói: “Trong vài năm tới, chúng tôi phải sẵn sàng đối phó với giá năng lượng cao, biến động và chúng tôi phải tìm ra giải pháp. Nhưng phải nói thẳng rằng, mùa đông năm nay đã khó và mùa đông năm sau có thể còn khó hơn”.

Khi được hỏi về cuộc tranh luận đang diễn ra về giới hạn giá khí đốt có thể xảy ra trên toàn EU, Birol cho biết đây có thể là một ý tưởng hay miễn là giới hạn đủ rộng để giữ khối này trở thành khách hàng hấp dẫn đối với các nhà sản xuất LNG.

Việc tái lấp đầy thành công kho chứa ngầm trong năm nay – đã lấp đầy hơn 93% công suất – là kết quả của việc Châu Âu trả nhiều tiền hơn các khách hàng sử dụng LNG khác.

Birol giải thích: “Nếu chúng tôi đặt giới hạn giá quá thấp, thì sức mạnh cạnh tranh của chúng tôi sẽ kém đi nhiều”.

Liên quan đến việc mua chung khí đốt, một đề xuất đã thu hút được nhiều sự quan tâm hơn giữa các nước EU, người đứng đầu IEA rằng nếu các nước châu Âu xoay sở để “trở thành một bên mua mạnh”, họ có thể bỏ thầu các khách hàng LNG khác trên khắp thế giới.

Nói về dầu mỏ, nguồn thu chính của Nga, ông Birol không giấu giếm sự không hài lòng về quyết định mới nhất của OPEC là cắt giảm sản lượng 2 triệu thùng / ngày trong nỗ lực tăng giá. Ông cho rằng tập đoàn dầu mỏ hàng đầu thế giới nên hành động có trách nhiệm hơn trong thời kỳ khủng hoảng.

Ông nói: “Bây giờ, họ quyết định giảm sản lượng dầu của mình, điều này sẽ đẩy giá lên cao. Đó là một quyết định rất mạo hiểm và theo quan điểm của tôi, đó là một quyết định đáng tiếc”.

Đại Phong (T/h)