Tìm ra 2 biến thể Covid-19 né miễn dịch hiệu quả nhất hiện nay

Hôm 14/10, Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC) thông báo hai biến thể mới của Omicron là BQ.1 và BQ.1.1 đã xuất hiện tại nước này với số ca nhiễm tăng nhanh chóng. Trong tuần thứ 2 của tháng 10, hai biến chủng này chiếm hơn 11% tổng số ca mắc Covid-19 ở Mỹ. Khả năng né tránh miễn dịch cực độ của nó khiến tiến sĩ Eric Topol – giáo sư Y học phân tử tại Scripps Research, đồng thời là Giám đốc Viện Nghiên cứu Scripps đánh giá đây có thể là biến thể gây ra đợt bùng dịch tiếp theo tại Mỹ trong những tuần tới.

Biến thể phụ XBB của Omicron được phát hiện từ tháng 8/2022, nay đã xuất hiện tại hơn 17 quốc gia, trong đó có Singapore, Ấn Độ, Nhật Bản, Australia, Mỹ. XBB hiện gây ra làn sóng Covid-19 tại Singapore dù phần lớn người dân ở đây đã được tiêm vaccine và mũi tăng cường. XBB cũng có thể gây ra làn sóng Covid-19 tiếp theo ở Mỹ.

Cả XBB và BQ.1.1 đều được biết là có khả năng né sự miễn dịch kháng thể. Đặc điểm này khiến các phương pháp điều trị kháng thể đơn dòng trở nên vô hiệu đối với nhóm nguy cơ cao trước Covid-19. 

Theo một nghiên cứu hồi tháng 9 của Trung tâm Tiên phong Y sinh thuộc Đại học Bắc Kinh (Trung Quốc), cả hai biến thể đều vô hiệu hóa được Bebtelovimab, loại thuốc kháng thể đơn dòng cuối cùng có hiệu quả trên tất cả biến thể, cũng như Evusheld, thuốc dùng để điều trị bệnh nhân nhiễm một số biến thể. Bên cạnh đó, cả hai đều có thể dẫn đến các triệu chứng nghiêm trọng hơn.

Nhóm nghiên cứu cho biết thêm khả năng né tránh miễn dịch của XBB là “cực đoan”, gần đạt đến mức của SARS – loại virus corona đã lây nhiễm cho hàng nghìn người, gây ra gần 800 ca tử vong vào đầu những năm 2000.

Giáo sư Sinh học tiến hóa Ryan Gregory tại Đại học Guelph ở Ontario – Canada cho rằng XBB và BQ.1.1 thậm chí có thể bắt gặp nhau trong một vật chủ, kết hợp lại để tạo ra chủng mới. Với tốc độ tiến hóa kỷ lục của SARS-CoV-2, mọi khả năng đều có thể xảy ra.

Lâm Hà (T/h)