Cơ quan khí tượng lý giải nguyên nhân ngập lụt lịch sử ở Đà Nẵng

Theo chuyên gia khí tượng thủy văn quốc gia, nguyên nhân ngập lụt lịch sử vừa xảy ra tại thành phố Đà Nẵng là do lượng mưa rất lớn, trong khi triều cường ở mức cao đã làm chậm quá trình thoát lũ…

Liên quan đến đợt mưa lớn diện rộng xảy ra ở khu vực Trung Bộ (từ ngày 14-15/10), gây ngập lụt lịch sử tại thành phố Đà Nẵng, trưa 15/10, Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia (Tổng cục Khí tượng Thủy văn, Bộ Tài nguyên và Môi trường) đã có báo cáo nhanh về diễn biến đợt mưa và nguyên nhân ngây đợt ngập lụt lịch sử.

Thông tin tới phóng viên VietnamPlus, ông Nguyễn Văn Hưởng, Trưởng phòng Dự báo Thời tiết – Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, cho biết theo số liệu quan trắc lượng mưa (từ 19 giờ ngày 13/10 đến 7 giờ sáng nay, 15/10), tại Đà Nẵng phổ biến 550-600mm; Quảng Nam phổ biến 100-400mm, Thừa Thiên Huế phổ biến 250-550mm.

Riêng tại Đà Nẵng, mưa tập trung chính trong khoảng thời gian từ 1 giờ ngày 14/10 đến 1 giờ ngày 15/10, trong đó một số nơi có mưa rất lớn, có nơi lên đến 775.2mm.

Lượng mưa lớn chủ yếu tập vào chiều và tối ngày 14/10, với lượng mưa trong khoảng 1 giờ lớn nhất là 150,2mm (từ 19-20 giờ); lượng mưa 3 giờ lớn nhất là 406,6mm (từ 18-21 giờ); lượng mưa 6 giờ lớn nhất là 567,8mm (từ 15-21 giờ).

Hệ quả của đợt mưa lớn trên đã khiến nhiều khu vực ở thành phố Đà Nẵng bị ngập sâu trên diện rộng. Đáng chú ý nhất là khu vực các quận/huyện như: Hòa Vang, Liên Chiểu, Thanh Khê, Hải Châu, Cẩm Lệ, Ngũ Hành Sơn.

Về nguyên nhân gây ngập ở khu vực thành phố Đà Nẵng, theo ông Hưởng, có 5 nguyên nhân chính. Đầu tiên là do tác động bởi tổ hợp đa thiên tai kết hợp của áp thấp nhiệt đới, không khí lạnh, dải hội tụ nhiệt đới và gió đông. Thứ 2 là đặc điểm địa hình chắn gió ở miền Trung rất dễ gây mưa lớn khi có ảnh hưởng của không khí lạnh.

Thứ 3, mưa xảy ra trong thời đoạn ngắn với cường suất lớn. Thống kê ban đầu cho thấy lượng mưa trong 6 tiếng đồng hồ lên đến trên 500mm là rất lớn.

Thứ 4, trong chiều tối và đêm 14/10, triều cường tại khu vực từ Thừa Thiên Huế đến Phú Yên (trong đó có Đà Nẵng) ở mức cao đã làm chậm quá trình thoát lũ.

Nhiều tuyến đường chính của Đà Nẵng ngập sâu, người dân di chuyển khó khăn. (Ảnh: Văn Dũng/TTXVN)

Nguyên nhân thứ 5 là, thông thường tháng 10 và tháng 11 là thời kỳ khu vực miền Trung có mưa lớn nhất trong năm. Từ đầu năm 2022, cơ quan khí tượng thủy văn cũng đã dự báo có ảnh hưởng của La Nina (hiện tượng bề mặt biển ở trung tâm và phía Đông xích đạo Thái Bình Dương lạnh đi so với bình thường), không khí lạnh hoạt động sớm nên mưa lũ khả năng sẽ lớn hơn năm bình thường.

“Dù vậy, đối với đợt mưa vừa xảy ra ở Trung Bộ, cơ quan khí tượng thủy văn cũng đã có cảnh báo rất sớm với lượng mưa phổ biển 200-500 mm, cục bộ cơ nơi trên 800mm,” đại diện Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia lưu ý.

Dự báo tình hình thiên tai thời gian tới, ông Hưởng cho biết từ ngày 15/10 đến hết ngày 16/10, ở khu vực từ phía Nam Hà Tĩnh đến Quảng Ngãi có mưa vừa, mưa to và dông; riêng khu vực từ Quảng Trị đến Thừa Thiên Huế có mưa to.

Khu vực phía Nam Hà Tĩnh đến Thừa Thiên Huế lượng mưa 70-150mm, có nơi trên 200mm. Khu vực Đà Nẵng đến Quảng Ngãi lượng mưa 50-100mm, có nơi trên 120mm. Từ ngày 17/10 trở đi mưa các tỉnh miền Trung giảm nhanh.

Về diễn biến lũ, ông Hưởng cho biết hiện tại, lũ trên các sông ở Thừa Thiên Huế, Quảng Nam đang lên; riêng lũ trên sông Bồ đang lên nhanh theo điều tiết xả của thủy điện Hương Điền; mực nước trên các sông ở Quảng Bình và Quảng Trị.

Dự báo lũ trên sông Thu Bồn tại Câu Lâu và sông Thạch Hãn tại Thạch Hãn có khả năng đạt đỉnh, sau xuống dần. Đỉnh lũ tại Câu Lâu khả năng ở mức 3,6m, dưới biến động 3 (0,4m); tại Thạch Hãn ở mức 5,7m, dưới biến động 3 (0,3m). Lũ trên sông Hương tiếp tục dao động ở mức cao, sông Vu Gia tiếp tục xuống.

“Với diễn biến trên, nguy cơ rất cao xảy ra lũ quét, sạt lở đất ở trung du, vùng núi tại các tỉnh từ Quảng Bình đến Quảng Nam. Cần có các giải pháp đảm bảo an toàn đối với các công trình thủy điện, thủy lợi nhỏ xung yếu,” ông Hưởng lưu ý./.