Biến đổi khí hậu khiến mùa hè trên toàn thế giới trở nên nóng và khô hơn

Các nhà khoa học cho biết, hiện tượng nóng lên toàn cầu do con người tạo ra đã gây ra những đợt hạn hán nghiêm trọng như mùa hè này ở châu Âu, Bắc Mỹ và Trung Quốc ít nhất gấp 20 lần so với hơn một thế kỷ trước. Đây là bằng chứng rõ nhất về việc biến đổi khí hậu gây ra bởi việc đốt nhiên liệu hóa thạch tạo ra nguy hiểm cho nguồn cung cấp thực phẩm, nước và điện trên toàn thế giới.

Trong báo cáo của một nghiên cứu mới cho biết tác nhân chính của hạn hán năm nay là nắng nóng thiêu đốt khắp Bắc bán cầu. Nhiệt độ trung bình cao như vậy cũng là ảnh hưởng một phần của hiệu ứng khí thải nhà kính.

Các nhà khoa học nhận thấy trên khắp Bắc bán cầu ở phía bắc của vùng nhiệt đới, điều kiện đất khô cằn như mùa hè này hiện có khoảng 1/20 cơ hội xảy ra mỗi năm. Sự nóng lên toàn cầu làm tăng xác suất này, cảnh báo đưa ra những thách thức trong việc ước tính độ ẩm của đất trên quy mô toàn cầu.

“Ở rất nhiều địa điểm và khu vực quốc tế, dựa trên khoa học chúng tôi đã nhìn thấy dấu vết của sự thay đổi thời tiết địa phương,” Maarten van Aalst, giám đốc thời tiết địa phương Crimson Cross Crimson Crescent, đã nhận định.

Tìm hiểu thêm về sự biến đổi thời tiết khắc nghiệt

Mùa hè khô hạn khắc nghiệt đã tàn phá mùa màng, làm tê liệt giao thương trên sông và làm căng thẳng việc sản xuất thủy điện trên phần lớn hành tinh sẽ là vấn đề rất khó khăn. Tuy nhiên, năm nay, giá thực phẩm và năng lượng toàn cầu đã tăng vì những lý do khác, bao gồm cả cuộc chiến của Nga ở Ukraine.

Nhiệt độ cao kỷ lục bắt đầu bao trùm châu Âu vào tháng năm, đã làm khô cạn các con sông và đốt cháy rừng trong thời gian dài trong những tháng tiếp theo. Theo ước tính, nắng nóng có thể góp phần gây ra 11.000 ca tử vong ở Pháp và 8.000 ca ở Đức. Trên toàn Liên minh châu Âu, các đám cháy rừng mùa hè đã thiêu rụi cả một khu vực cao hơn gấp đôi so với mức trung bình của 15 năm trước đó.

Theo cơ quan khí tượng của nước này, Trung Quốc đã có một mùa hè tàn khốc nhất kể từ khi các kỷ lục bắt đầu vào năm 1961, với khí hậu khô nóng làm giảm sản xuất năng lượng thủy điện ở miền Nam. Để duy trì hoạt động của các dây chuyền sản xuất tại các nhà máy ô tô và điện tử, Trung Quốc đã khai thác và đốt nhiều than hơn, góp phần gia tăng sự nóng lên toàn cầu.

Và tại Hoa Kỳ, 48 tiểu bang đã trải qua hạn hán từ trung bình đến cực đoan vào mùa hè này, theo Cơ quan Quản lý Khí quyển và Đại dương Quốc gia. Các khu vực của Tây Nam và California vẫn bị mắc kẹt trong một trận siêu hạn hán kéo dài hơn 20 năm.

Các nhà khoa học tại World Weather Attribution vào tháng trước đã phát hiện ra rằng biến đổi khí hậu có thể trở nên tồi tệ hơn trong trận lũ lụt tàn phá mùa hè này ở Pakistan, khiến 1.600 người thiệt mạng, hai triệu ngôi nhà bị hư hại và nhấn chìm những vùng đất nông nghiệp rộng lớn. Trước đây, họ phát hiện ra rằng hiện tượng ấm lên toàn cầu đã khiến đợt nắng nóng kỷ lục vào tháng 7 của Anh trở nên nóng hơn và có nhiều khả năng xảy ra hơn.

Đối với khu vực Bắc bán cầu, các nhà khoa học phát hiện ra rằng vì hành tinh này đã nóng lên 2,2 độ F (1,2 độ C) kể từ cuối những năm 1800, nên độ ẩm thấp trong mùa hè này ở một vài feet đầu tiên dưới bề mặt đất, nơi rễ của nhiều loài thực vật rút ra nước, có khả năng xuất hiện cao hơn ít nhất 20 lần so với một thế giới giả định mà không cần đốt nhiên liệu hóa thạch.

Sonia I. Seneviratne, một nhà khoa học tại trường đại học ETH Zurich của Thụy Sĩ và một tác giả khác của nghiên cứu, cho biết điều này đã khiến hạn hán mùa hè năm nay trở thành “tương đối thường xuyên” trong khí hậu ngày nay. Nhưng nếu trái đất ấm lên đến 3,6 độ F (2 độ C) so với nhiệt độ thời kỳ tiền công nghiệp, như theo các chính sách hiện tại của chính phủ, thì khả năng xảy ra hạn hán như vậy sẽ cao gấp 15 lần.

Tình trạng đó đã đặt ra một thách thức lớn đối với toàn nhân loại trong việc hạn chế tác động của hiệu ứng nhà kính và sự nóng lên toàn cầu. Để giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu cần có sự chung tay góp sức của mỗi quốc gia.

Hải Sơn (T/h)