5 giải pháp đẩy mạnh phát triển dịch vụ logistics

Phát biểu khai mạc diễn đàn, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh, logistics là ngành dịch vụ được ví như những “mạch máu” của nền kinh tế quốc dân, có vai trò quan trọng trong việc kết nối, hỗ trợ và thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội.

Nằm trong khu vực phát triển năng động của thế giới, nơi luồng hàng tập trung giao lưu mạnh, cùng với nền kinh tế có độ mở lớn (trên 200%), xuất nhập khẩu và thương mại điện tử luôn tăng trưởng ở mức hai con số, Việt Nam được đánh giá là một thị trường có nhiều tiềm năng để phát triển dịch vụ logistics. Nhận thức được tầm quan trọng đó, thời gian qua, Đảng và Nhà nước ta đã ban hành nhiều cơ chế, chính sách và chỉ đạo thực hiện có hiệu quả các giải pháp nhằm tháo gỡ khó khăn, giảm chi phí, nâng cao năng lực cạnh tranh, tạo môi trường thuận lợi cho ngành dịch vụ logistics phát triển. 

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đánh giá, “với sự quan tâm, chỉ đạo sát sao, quyết liệt của Chính phủ; sự vào cuộc tích cực, hiệu quả của các Bộ, ngành, địa phương; đặc biệt là nỗ lực vượt bậc của cộng đồng doanh nghiệp, ngành dịch vụ logistics Việt Nam đã có những bước phát triển đáng ghi nhận, duy trì mức tăng trưởng 2 con số, từng bước khẳng định được thương hiệu và vị thế của Ngành trong khu vực và thế giới”.

Theo báo cáo của Ngân hàng Thế giới về Chỉ số Hiệu quả Logistics (LPI), công bố năm 2018, Việt Nam đứng thứ 39/160 nước tham gia nghiên cứu, tăng 25 bậc so với năm 2016 và vươn lên đứng thứ 3 trong các nước ASEAN. Việt Nam cũng là nước có xếp hạng ở tốp đầu trong các thị trường mới nổi. Tốc độ tăng trưởng ngành bình quân hàng năm từ 14 – 16%, số lượng và chất lượng dịch vụ logistics được nâng cao, đóng góp quan trọng trong việc đưa tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu của Việt Nam 10 tháng đầu năm 2022 lên 616,30 tỷ USD, tăng 14,06 % so với cùng kỳ năm 2021.

Bên cạnh đó, các doanh nghiệp dịch vụ logistics cũng đang nỗ lực chuyển đổi phương thức hoạt động, tăng cường đầu tư trang thiết bị, chú trọng đào tạo phát triển nhân lực, tích cực chuyển đổi số và chuyển đổi xanh nhằm thích ứng với điều kiện phát triển mới, đáp ứng nhu cầu, tiêu chuẩn ngày càng cao của khách hàng trong việc sử dụng các dịch vụ thân thiện với môi trường.

Mặc dù đạt những kết quả đáng ghi nhận, song ngành logistics còn bộc lộ những hạn chế, yếu kém như: phát triển chưa tương xứng với tiềm năng, chi phí cao, năng lực cạnh tranh hạn chế, liên kết với các ngành hàng xuất khẩu chưa chặt chẽ, thiếu nhân lực chất lượng cao… Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên chỉ rõ, đây là điểm nghẽn lớn kìm hãm sự phát triển của ngành logistics.

Diễn đàn năm nay với chủ đề “Logistics xanh” với mối quan tâm của Chính phủ trong đẩy mạnh chuyển đổi năng lượng theo hướng xanh hoá, phát triển ngành logistics thân thiện với môi trường, gắn với sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả theo cam kết của Việt Nam tại COP 26. Vì vậy, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đề nghị, tại diễn đàn này các bộ, ngành, tổ chức quốc tế, địa phương … tập trung trao đổi về giải pháp tháo gỡ khăn vướng mắc, các làm hay hiệu quả và kiến nghị các giải pháp để phát triển ngành logistics, đặc biệt là giải pháp phát triển logistics xanh để tận dụng các FTA, nhất là các FTA thế hệ mới để ngành phát triển, hỗ trợ mở rộng thị trường, thúc đẩy xuất khẩu.

Ghi nhận và biểu dương các nỗ lực, cố gắng của Bộ Công thương và các bộ liên quan tổ chức tốt các hoạt động thường niên về logistics, đồng chí Trần Tuấn Anh – Uỷ viên Bộ Chính trị, Trưởng ban Kinh tế Trung ương – cho rằng, diễn đàn năm nay càng có ý nghĩa hơn khi được tổ chức tại Thành phố Hải Phòng – một cực phát triển quan trọng không chỉ trong tam giác phát triển Hà Nội – Hải Phòng – Quảng Ninh mà còn là động lực phát triển của Vùng Bắc bộ và cả nước; là thành phố được Bộ Chính trị xác định là trọng điểm về kinh tế biển, trung tâm dịch vụ logistics quốc gia.

Trong bối cảnh phát triển mới, đặt ra yêu cầu ngành logistics vừa phải có các giải pháp đảm bảo vai trò của logistics trong việc duy trì các chuỗi cung ứng hàng hóa, dịch vụ vừa phải có tư duy, tầm nhìn, giải pháp khác biệt, định hình các hướng đi mới để bắt kịp với thế giới, thể hiện vai trò hàng đầu trong nỗ lực bảo vệ môi trường và giảm phát thải khí nhà kính, theo đồng chí Trần Tuấn Anh, Bộ Công thương cần phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành, cơ quan liên quan tiếp tục tập trung cụ thể hóa và tham mưu thể chế hóa các quan điểm, đường lối của Đảng về phát triển dịch vụ logistics.

Đồng thời, nghiên cứu, xây dựng và trình cấp có thẩm quyền ban hành Chiến lược phát triển ngành logistics Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, bảo đảm đáp ứng những yêu cầu phát triển của lĩnh vực này trong bối cảnh và tình hình mới. Trong đó, chú trọng định hướng phát triển logistics xanh và các giải pháp thân thiện với môi trường; hoàn thiện thể chế, chính sách, pháp luật về dịch vụ logictics, vận tải đa phương thức, vận tải xuyên biên giới, nội luật hóa các cam kết quốc tế về logistics… tạo cơ sở pháp lý thuận lợi cho hoạt động logictics và phát triển logistics xanh tại Việt Nam. Cùng với đó, tiến hành rà soát, cập nhật, bổ sung các nội dung nhiệm vụ để triển khai thực hiện có hiệu quả Kế hoạch nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển dịch vụ logistics giai đoạn đến năm 2025. Chuẩn bị kế hoạch hành động cho giai đoạn 2026 – 2030.

Đặc biệt là thực hiện chuyển đổi số, chuyển đổi xanh trong ngành logistics; coi đây vừa là yêu cầu vừa là động lực để đổi mới và phát triển bền vững ngành logistics Việt Nam trong thời gian tới. Tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động liên kết, hợp tác quốc tế, đặc biệt là trong lĩnh vực đào tạo, chia sẻ kinh nghiệm phát triển logistics xanh, logistics số, logistics thương mại điện tử… nhằm nâng cao năng lực, khả năng thích ứng, sức cạnh tranh và làm chủ một số chuỗi giá trị của doanh nghiệp Việt Nam trong lĩnh vực này thời gian tới.

Tại diễn đàn, ông Trần Lưu Quang – Bí thư Thành ủy Hải Phòng đã nêu 5 giải pháp đẩy mạnh phát triển dịch vụ logistics:

– Đẩy mạnh cải cách hành chính, chuyển đổi số trong lĩnh vực cảng biển, logistics;

– Tăng cường thu hút đầu tư, xúc tiến thương mại, hình thành các chuỗi dịch vụ logistics chuyên sâu, có giá trị gia tăng cao và liên kết vùng;

– Quy hoạch và xây dựng các khu logistics tập trung, có quy mô lớn, gắn với hệ thống cảng biển, khu công nghiệp, khu kinh tế, có kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại và thông minh;

– Đẩy mạnh huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn lực để tập trung đầu tư xây dựng một số công trình hạ tầng, giao thông trọng điểm, có tính liên kết vùng như Các bến còn lại của Cảng cửa ngõ quốc tế Hải Phòng, nâng cấp Cảng hàng không quốc tế Cát Bi, nâng cấp hệ thống giao thông kết nối đến các địa phương…;

– Nghiên cứu xây dựng, phát triển một số cơ sở đào tạo nhân lực phục vụ lĩnh vực dịch vụ logistics.

Tại diễn đàn, đại diện các bộ, ngành, địa phương, các hiệp hội, doanh nghiệp và tổ chức quốc tế đã phát biểu thảo luận, trao đổi cởi mở, thẳng thắn về hiện trạng, xu hướng phát triển, chia sẻ nhiều thông tin bổ ích về những bài học kinh nghiệp cũng như hiến kế, kiến nghị nhiều giải pháp, sáng kiến để tạo môi trường thuận lợi hơn cho phát triển dịch vụ logistics, nhất là phát triển logistics xanh trong giai đoạn mới.

Phiên toàn thể có sự tham dự khoảng 500 đại biểu đến từ các Bộ ngành, cơ quan Trung ương, cơ quan địa phương, hiệp hội, doanh nghiệp sản xuất, doanh nghiệp thương mại…

Hoan nghênh, cảm ơn và đánh giá cao các kiến nghị thiết thực của các bộ, ngành, địa phương, các tổ chức quốc tế và hiệp hội doanh nghiệp tại diễn đàn, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết, sau Diễn đàn này, với trách nhiệm là cơ quan được giao nhiệm vụ tổ chức Diễn đàn Logistics Việt Nam, Bộ Công thương sẽ phối hợp với các bộ, ngành liên quan tiếp tục tổng hợp đầy đủ các kiến nghị, đề xuất của các địa phương, hiệp hội, doanh nghiệp hoạt động dịch vụ logistics trong nước và quốc tế để tập trung giải quyết theo thẩm quyền hoặc báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ xem xét chỉ đạo giải quyết những vấn đề vượt thẩm quyền, nhất là trong công tác sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện các cơ chế chính sách, tạo hành lang pháp lý thuận lợi cho ngành dịch vụ logistics tiếp tục đổi mới và phát triển nhanh, bền vững, thực sự trở thành ngành dịch vụ mũi nhọn, động lực thúc đẩy phát triển sản xuất và xuất khẩu, đóng góp tích cực vào sự phát triển của đất nước.

Trong khuôn khổ diễn đàn, cũng đã diễn ra lễ trao bằng khen của Bộ trưởng Bộ Công thương cho các tập thể, cá nhân có thành tích trong phát triển dịch vụ logistics năm 2022; và lễ ký kết một số Bản ghi nhớ hợp tác giữa: Hiệp hội Phát triển nhân lực Logistics Việt Nam – Hiệp hội Logistics Hải Phòng, Hiệp hội Doanh nghiệp dịch vụ logistics Việt Nam – Vietravel Airlines, BW Industrial Development – Deep C, Tổng Công ty Hàng hải Việt Nam – T&Y SuperPort Vĩnh Phúc.